میکیس تئودوراکیس، نوازنده، آهنگساز و فعال سیاسی یونانی پس از یک دوره طولانی بیماری در ۹۶ سالگی درگذشت. او یکی از محبوب ترین شخصیت های سیاسی و از شناخته شده ترین هنرمندان این کشور در جهان پس از برقراری دموکراسی در یونان جدید بود. او در سال های اخیر با بیماری های مختلف رو به […]

میکیس تئودوراکیس، نوازنده، آهنگساز و فعال سیاسی یونانی پس از یک دوره طولانی بیماری در ۹۶ سالگی درگذشت. او یکی از محبوب ترین شخصیت های سیاسی و از شناخته شده ترین هنرمندان این کشور در جهان پس از برقراری دموکراسی در یونان جدید بود. او در سال های اخیر با بیماری های مختلف رو به رو بود. در طول دهه ها فعالیت موسیقی صدها آهنگ ساخت و در بسیاری از تالارهای مشهور موسیقی جهان به هنرنمایی پرداخت. با بسیاری از هنرمندان معروف خارجی و بین المللی همکاری کرد.از تئودوراکیس موسیقی ماندگاری برای فیلم های «حکومت نظامی» و «زد» ساخته کوستا گاوارس و موسیقی فیلم «زوربای یونانی»، از شاهکارهای سینمای جهان با بازی «آنتونی کوئین»، «آلن بیتس» و «ایرنه پاپاس» برجای ماند. در دهه های شصت و هفتاد میلادی یکی از نمادهای مبارزه با حکومت نظامیان در یونان بود و چندین بار زندانی شد و در ادامه به پاریس تبعید شد. در پاریس به فعالیت سیاسی علیه رژیم دیکتاتوری سرهنگ ها پرداخت و کنسرت های متعددی برای جلب توجه افکار عمومی کشورهای خارجی به جنایات رژیم سرهنگ ها در کشورش برگزار کرد.

با درگذشت تئودوراکیس سه روز عزای عمومی اعلام شد و پرچم یونان در ساختمان های دولتی به صورت نیمه افراشته به اهتزاز در آمد و تمامی مراسم های فرهنگی به تعویق افتاد. رییس جمهور، نخست وزیر، رییس پارلمان، وزرا و تمامی احزاب پارلمانی، بسیاری از شخصیت های سیاسی، چهره های مشهور فرهنگ و هنر یونان و جهان پیام های تسلیت صادر کردند.

در زمان دانشجویی و سپس حرفه ای خود دو بار تئودوراکیس را از نزدیک دیدم و با او گفت وگوی کوتاهی داشتم. یک بار در مراسم رونمایی کتابی که درباره او نوشته شده بود، گفت وگویی با او داشتم. او را بسیار متفاوت از مقامات سیاسی و حزبی این کشور از جناح های مختلف و به شدت متضاد یافتم. بارها نسبت به تحولات داخلی کشورش موضع گیری می کرد. در سه دهه اخیر بارها عملکرد دولت های چپ، راست و سوسیالیست کشورش را به باد انتقاد گرفت. این انتقادات اگرچه محبوبیتش را در میان افکار عمومی بالا می برد اما در میان چهره های سیاسی رنجش ایجاد می کرد. او که از اردوگاه چپ یونان برخاسته بود بعضا به راست محافظه کار نزدیک می شد.به رغم اینکه چپ گرا بود در زمان نخست وزیری کنستانتینوس میچوتاکیس با حزب راست گرای نئودموکراسی همکاری کرد که با انتقاداتی همراه بود. اما در نامه ای که اخیرا دبیرکل حزب کمونیست یونان از او منتشر کرد که سال گذشته به وی ارسال شده آمده است که «همواره کمونیست بوده و کمونیست از این دنیا خواهد رفت.»

در سال های پایانی، چپ گرایان جوان یونان که برای اولین در تاریخ این کشور به قدرت رسیده بودند را مورد انتقاد قرار می داد که البته تاثیر منفی در وجهه آنها در داخل کشور داشت. چپی که البته مورد حمایت چپ سنتی نبود اما به دنبال ایده های جدیدی بود. او با انتقاد از «چپ جدید» اعتقاد داشت «برخی از افرادی که می خواهند به عنوان چپ گرایان نامگذاری شوند، از منافع خود عقب نشینی کرده و به این ترتیب یونان و مردم آن در این سقوط شرکت می کنند.» به دلیل سال ها زندگی اینجانب در این کشور، مواضع تئودوراکیس را از نزدیک شاهد بودم. او از منتقدین جدی سلطه طلبی امریکا در کشورش بود و از سیاست های اتخاذ شده دولت های این کشور با گرایش‎های مختلف در نزدیکی به امریکا گلایه مند بود. بارها از مقامات کشورش خواست تا پایگاه نظامی «سودا» متعلق به امریکایی ها در این کشور را تعطیل کنند. به باور او امریکا از پایگاه «سودا» به بهانه دفاع از حقوق بشر برای حمله علیه دیگر کشورها استفاده می کند. در شرایطی که دولت های مختلف یونان به اسراییل نزدیک می شدند، او تمام قد از جنبش مردم فلسطین حمایت می کرد و از سفر مقامات رژیم اسراییل به یونان به شدت انتقاد می کرد، حتی یک بار رسما به خاطر ارتکاب جنایات هولناک در نوار غزه و لبنان خواستار بازداشت نتانیاهو در سفر به یونان شد.

در پی بحران اقتصادی سال های اخیر این کشور بارها سیاست های نظارتی و سختگیرانه صندوق بین المللی پول، اتحادیه اروپا و بانک جهانی (تروییکا) را که منجر به فقیرتر شدن جامعه یونان و نفوذ قدرت های خارجی در کشورش شده مورد انتقاد قرار داد و فشارهای تروییکا را «توطئه علیه مردم یونان» می دانست. او سپس از منتقدین جدی سیاست های ریاضتی اقتصادی دولت این کشور شد و از «خطای تاریخی» دولت چپ گرای یونان در تعامل با نمایندگان گروه یورو ابراز تاسف کرد. درسال های اخیر نیز مشارکت او در تظاهرات علیه توافقنامه پرسپا (۲۰۱۸) بین یونان و مقدونیه شمالی در کنار گروه های راست افراطی کشورش مخالفت هایی را به دنبال داشت.

  • نویسنده : محمود فاضلی
  • منبع خبر : اعتماد