نظام جمهوری اسلامی(دولت) و ملت ایران(مردم) که در لوای نظام اسلامی و در محدودهی جغرافیایی کشور ایران گرد هم آمدهاند و ارزشهای مردم و جامعه، که پایههای امنیت ملی است، بنا به دلایل مختلف، همواره در معرض تهدیدهای سخت افزاری و نرم افزاری است. ایران کشور کثیرالقومی است و قومیت و قومگرایی، از ابزارهای مهم دشمنان برای در معرض تهدید قرار دادن امنیت ملی.

دستهبندهای سیاسی و شکافهای قومی به عنوان افتراق ملت در جای خود از آسیب پذیریهای جدی محسوب میشود. چرا که باعث تضعیف قدرت ملی که در دولت مرکزی تبلور یافته است، میشود. به خصوص تحریکات قومی که در بالاترین سطح؛ رسیدن به استقلال(تجزیه طلبی) و در سطوح پایینتر با هدف دستیابی به خودمختاری صورت میگیرد. به ویژه وقتی که یکی از چهار رکن امنیت ملی، یعنی دولت به عنوان نماد حاکمیت ملی به دلیل وابستگی یا دلبستگی به قدرت خارجی و بیبهره بودن از پشتوانهی رکن رکین مردم، اهتمامی به تأمین منافع ملی و امنیت ملی ندارد. اما در حال حاضر و با وجود حاکمیت جمهوری اسلامی و ارزشهای دینی، مذهبی و ملی، ناهمگونی قومی را میتوان به فرصت تبدیل کرد و از این فرصت برای تقویت امنیت ملی بهره جست. کما اینکه در طول عمر قریب به چهار دههی نظام اسلامی همینطور بوده است. تحریکات قومی در جنوب، غرب، شمال و شرق کشور طی سالهای گذشته با هدف تجزیهی کشور صورت گرفت، اما در لحظات حساس تاریخی، اتحاد پارههای قومی حول محور کشور و حاکمیت اسلامی، دشمن را ناکام گذارد. دفاع جانانهی عربها در جنوب، ترکهای آذری و کردها در غرب که در خط مقدم دفع عملیات نظامی دشمن که براندازی سختافزاری نظام نوپای اسلامی را تعقیب میکرد قرار داشتند، و همچنین سایر پارههای قومی در شمال، شرق و دیگر نقاط کشور گواه روشن این مدعاست.

کشور ایران که دارای ویژگیهای منحصر به فردی است، همیشه مطمحنظر قدرتهای برتر دنیا بوده و لذا تلاش کردهاند تا به انحاء مختلف آن را تغییر دهند و یا تضعیف کنند و تنوع قومی ایران را  ابزاری برای رخنه تلقی نموده و در صدد تضعیف دولت مرکزی و تجزیهی بخشهایی از سرزمین ما برآمدهاند. در تاریخ یک قرن گذشته ایران، به کرات دخالتهای قدرتهای بزرگ وقت از جمله انگلستان، شوروی سابق و آمریکا را در این رابطه شاهد بودیم. چالشهای ناشی از ناهمگونی قومی در کشور، کماکان وجود دارد و دستآویزی برای ضربه زدن به جمهوری اسلامی ایران است. از طرف دیگر به دلیل ویژگیهای مذهبی ایران، چالشهای دینی و مذهبی نیز مزید بر علت است و بر همین اساس، مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) بارها بر شعار محوری و راهبردی اتحاد ملی و انسجام اسلامی تاکید فرموده است.

برای تأمین و تقویت امنیت ملی کشور، ایجاد و تقویت اتحاد ملی ضروری و حیاتی است.

ایجاد و تقویت اتحاد ملی را باید از چندین منظر به چالش کشید.  و برای هر کدام راهکارهایی به منظور تحقق اتحاد ملی به عنوان پیش نیاز اساسی امنیت ملی پیدا کرد.

همبستگی ملی، بعنوان یکی از مهمترین عوامل حیات دولت و نظام است که به واسطهی آن هویت ملت تکوین یافته و بقا و تداوم آن در طول زمان میسر میشود. از سوی دیگر، توجه بیشتر به وجود قومیتها به عنوان بخشی از خرده فرهنگها، بعنوان یکی از واقعیت های غیر قابل انکاری است که در بطن خود و در صورت بیتوجهی به آن، خطر بالقوهای برای همبستگی ملی است.

از همین رو، و در یک جمعبندی کلی میتوان گفت که قوام همبستگی ملی در ایران از یکسو متّکی به مناسبات دولت ملّی ( نظام جمهوری اسلامی ایران) با اقوام مختلف کشور و از سوی دیگر متّکی به کم و کیف روابط اقوام درون ایران با یکدیگر است. از منظر اخیر، افزایش تراکم روابط میان اقوام، به ویژه در سه حوزهی تعاملی اقتصاد، فرهنگ و اجتماع، از یکسو می تواند موجب همبستگی ملّی شود و همهی اقوام را در عضویت اجتماع ملّی قرار دهد و از سوی دیگر با تعمیق تعلقات و وفاداریهای اقوام به اجتماع ملّی، ثبات و پایداری اجتماع ملّی را تضمین کند. اصلاح مناسبات بین قومی یا افزایش تراکم و قرینگی روابط اقوام با یکدیگر، اساسیترین گام اجتماعی برای تضمین یکپارچگی ملّی است.

وجود نخبگان و متخصصان و تحصیلکردگان و استفاده از چهرههای شایسته از تمامی اقوام در وزارتخانهها و بهرهگیری از استعدادهای درخشان در تمام استان در نظام و سیستم تصمیم گیری و تصمیم سازی و نیز ادارهی صنایع، شرکتها، کارخانهها، کابینه ووو از دیگر ضروریات است.