یک سوم مساحت تالاب هورالعظیم یعنی حدودا ۱۲۷ هزار هکتار از آن در خاک جمهوری اسلامی ایران و دو سوم آن در کشور عراق قرار دارد. این تالاب در زمان جنگ تحمیلی خصوصا بعد از آن از سوی دولت صدام در بخش عراقی بسیار تخریب شد. آب آن به صورت عامدانه تخلیه شد و عمده […]

یک سوم مساحت تالاب هورالعظیم یعنی حدودا ۱۲۷ هزار هکتار از آن در خاک جمهوری اسلامی ایران و دو سوم آن در کشور عراق قرار دارد. این تالاب در زمان جنگ تحمیلی خصوصا بعد از آن از سوی دولت صدام در بخش عراقی بسیار تخریب شد. آب آن به صورت عامدانه تخلیه شد و عمده بخش عراقی آن خشک شد. دهه ۸۰ در بخش ایرانی نیز به دلیل برداشت از میادین نفت مشترک، اجازه آب گیری در ۶۰ هزار هکتار تالاب داده نشد و بخش زیادی از تالاب عملا خشک شد. خشکی تالاب آسیب های زیادی مانند گردوغبار، از بین رفتن منبع ارتزاق مردم و محروم شدن آنها از صیادی را در منطقه به همراه داشت و مردم استان خوزستان و حتی استان های هم جوار را تحت تاثیر قرار داد. در پنج، شش سال گذشته همکاری همه جانبه دولت با تمام دستگاه ها و مردم برای احیای این تالاب صورت گرفت و تمام عوامل خشکی تالاب از جمله مسدودکردن ورودی آب به داخل تالاب و لایروبی نشدن آبراه های ورودی به آن مشخص شد. در راستای رفع اشکالات، حدود ۲۴۰ کالورت در زیر جاده های جداکننده حوضچه ها ایجاد شد و برای ایجاد این ۳۹ کالورت حدود ۳۰ میلیارد تومان هزینه شد. سازمان آب و برق موظف شد تا راهسازی آب از طریق سد کرخه را به گونه ای صورت دهد که آب به تالاب برسد. حدود ۱.۶ تا ۱.۹ میلیارد مترمکعب آب به عنوان حقابه تالاب مشخص و تمام سیلاب های منطقه هم به سمت آن هدایت شد. مهم ترین منبع تامین کننده حقابه هورالعظیم در بخش ایران رودخانه کرخه و در بخش عراق رودخانه دجله است و با وجود اینکه ما از مجموع هورالعظیم، سهم کمتری برای تامین آب داریم؛ ولی در حال حاضر سهم بیشتری را قبول کرده ایم. خوشبختانه تالاب به شرایط تقریبا طبیعی برگشته و در حال حاضر ۱۲۰ هزار هکتار آن زیر آب است. در سال ۹۵ یک صیاد هم در منطقه نداشتیم، از سال ۹۶ تا سال ۹۹ تعداد آنها به حداکثر رسید و تا به حال بیش از ۳۵۰ پروانه صید برای مردم محلی صادر کرده ایم. دامداری ها و گاوداری رونق گرفت و نیزارها دوباره در منطقه رشد کرد و باعث رونق دوباره حصیر بافی و سایر محصولات مرتبط با نی شد. در حال حاضر روزانه حدودا ۴۰ تا ۵۰ تن صید ماهی در آنجا صورت می گیرد و در نتیجه معیشت پایداری را برای مردم محلی رقم خواهد زد. سال ۸۸ اوج خشکی تالاب بود و در سال ۸۹ بیش از ۸۰ روز با پدیده شدید گردو غبار در منطقه روبه رو بودیم؛ ولی در سه سال گذشته تعداد روزهای درگیر با آن به انگشتان دست رسید. خوشبختانه مردم و جوامع محلی برای حفظ این تالاب به میدان آمدند و سازمان های مردم نهاد با تمام وجود این موضوع را پیگیری کردند تا در نهایت همه دستگاه ها متقاعد به کمک برای حفظ آن شدند.

  • نویسنده : احمدرضا لاهیجان زاده (معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست)
  • منبع خبر : شرق