بخش چهارم

تدابیر جدید امریکا‌ برای برجام

?بدلیل مخالفت کاسبان تحریم، و موعد گرایان با برجام و مخالفت با حضور شرکت های امریکایی در کنار شرکت های سایر اعضای برجام در ایران، امریکا بناچار از برجامی که نغعی برایش نداشت خارج شد.اکنون بازگشت امریکا به برجام سال ۹۴ به صورت یک رویا برای ایران حتی مخالفین در امده است.دولت تصور می کرد بایدن حداکثر ظرف مدت یک ماه پس از استقرار در کاخ سفید به برجام بر می گردد. مخالفین دیروز برجام که حالا به خاطر استفاده از مزایای برجام در انتخابات ۱۴۰۰ به تکاپو افتاده بودند، با فرستادن پیغام های محرمانه به امریکا و تصویب لایحه در مجلس سعی می کردند که دولت نتواند از مزایای برجام در انتخابات ریاست جمهوری اتی استفاده نماید.درحالیکه شرایط بین المللی و منطقه ای در طی این چند سال با اتلاف وقت توسط مخالفین برجام، به نفع امریکا و غرب و حتی کشورهای همسایه، بسیار تغییر کرده است.طبیعی است که انها به برجام ۹۴ برنگردند.لذا امریکایی ها برنامه دارند تحت اسم و عنوان برجام ، توافق جدیدی با ایران شکل بدهند، که اولا دوره ی زمانی محدودیت های هسته ایران در ان توافق تمدید و طولانی تر شود. ثانیا نظارت بر سایت های هسته ای و نظامی ایران سفت تر شود.ثالثا مسائل موشکی ایران را پوشش دهد تا تغییر توازن قوا در منطقه را بنفع امریکا رقم بزنند.رابعا موضوع حقوق بشر در ایران را مطرح خواهند کرد تا این برنامه راحت تر مورد توجه افکار عمومی جهان قرار گیرد.

?دولت بایدن با یک سیاست حساب شده، بدنبال این بود که دولت و مجلس ایران یک بودجه بزرگ و سنگینی را برای سال ۹۹ تصویب کنند.بودجه ای که به درامد نفتی امیدوار و متکی باشد، و بدون رفع تحریم ها با کسر بودجه سنگین و تورم بالا منجر شود.چرا که انها معتقدند چنین تورمی به مردم ایران فشار خواهد اورد، و حکومت از ترس فشار به مردم، حاضر به دادن امتیازات بیشتری به امریکا می شود.لذا برای چند ماه، موانع صادرات نفتی را شل کردند تا مجلس و دولت در دام انها قرار گیرند، که متاسفانه این امر اتفاق افتاد و با جنجال و هیاهویی که بین دولت و مجلس در هنگام تصویب بودجه بوجود امد، همگی سرمست از افزایش صادرات نفتی در طی این چند ماه،و با رفت و برگشت لایحه بودجه بین دولت و مجلس،
بودجه ای که خود سنگین بسته شده بود، ارقامی هم از طرف مجلس به ان اضافه شد.و در نتیجه دولت و مجلس در دام نقشه امریکا افتادند.قطعا امریکا طی روزهای اینده تحریم های نفتی را شدت خواهد بخشید، تا دولت ایران با کسر بودجه و تورم شدید در سال ۹۹ مواجه شود.

?مقاله ای از وزارت خارجه بدستم رسید که به نقل قول از ظریف عنوان شده است: “البته معتقدم هر دو جناح داخل ایران همان گونه فکر می کردند که در نقشه دولت امریکا پیش بینی شده بود.یعنی دولتی ها به ویژه دکتر نهاوندیان فکر می کردند که بایدن انا به برجام به صورت کامل بر می گردند، و به همین دلیل علی رغم مخالفت شدید من ، ۲٫۳ میلیون بشکه نفت را در بودجه دیدند، و رییس جمهور هر روز برخوردش با من تندتر می شد.قالیباف و جناح راست هم دقیقا از همین می ترسیدند، و لذا قانون مجلس را برای جلوگیری تصویب کردند، و شروع کردند به کارت زرد دادن به من،هر دوی این اقدامات باعث ارسال سیگنال غلط مشدد شد.به عبارت دیگر دولت نشان داد که به رفع تحریم ها بشدت نیاز دارد.مجلس هم سیگنال فرستاد که می خواهد هر گونه اقدام را پاسخ به باج خواهی خود( اگر چه برای اهداف داخلی) تلقی کند.” ملاحظه می شود ظریف به صراحت، افتادن ایران در دام امریکا را تایید می کند.

?چرا فکر می کنند که ایران به چنین موضوعی تن خواهد داد؟ دولت بایدن می خواهد راههای بینا بینی را بر روی ایران ببندد. و ایران را مجبور کند که یا تسلیم بشود، یا به سمت کسب فن اوری بمب هسته ای برود. چرا؟ اگر ایران تسلیم بشود، طبعا برای امریکا منافع فراوانی در بر خواهد داشت. برای تحقق این خواسته، امریکاییها نیازمند فشار داخلی در ایران بودند.اگر دلاربالای ۳۰ هزار تومان می ماند، به مردم فشار می امد، اما اقتصاد کشور به ان شرایط عادت می کرد. و در صورت عدم حصول توافق، زیان اقتصادی ایران کمتر می شد. پس باید به ایران چیزی برای از دست دادن می دادند و لذا تغییر انتظارات بازار مهم بود. برای همین با یک ادبیات مبهم و کلی صحبت از برگشت به برجام را مطرح کردند. همزمان چند اقدام دیگر را هم انجام دادند، که مهم ترین انها فرستادن وزیر کره جنوبی سراغ بانک مرکزی ایران بود، تا وعده ازاد کردن چند میلیارد دلار را بدهد. شایع خیلی سریع در بازار چرخید واثر خودش را گذاشت. اما جالب این است بدانید در جلسه ۲۰ اسفند بلینکن با مجلس، یکی از نمایندگان به این قضیه اشاره می کند. و می گوید: وزیر خارجه کره جنوبی اعلام کرده است مبلغ ۷ میلیارد دلار دارایی ایران را که ازشهریور سال ۹۸ در دو بانک کره جنوبی مسدود شده بود را در پی مشورت با دولت بایدن ازاد خواهد کرد.

همزمان شبکه خبری بلومبرگ هم اعلام کرد که، ایران در صدد ازاد سازی منابع بیشتری در عراق و عمان و ژاپن است. این نماینده از وزیر خارجه امریکا سوال می کند، چرا دولت بایدن چند میلیارد دلار پول ایران را ازاد می کند؟ وزیر خارجه امریکا جواب می دهد ما چنین کاری نمی کنیم. گزارش غلط است.نماینده مجلس جهت اطمینان، مجددا می پرسد که ما چنین پولی ازاد نمی کنیم؟ وزیر جواب می دهد بله ازاد نمی کنیم.این تکذیبیه در حالی است که مذاکراتی بین ایران و کره جنوبی در جریان بوده و کره جنوبی هم سر از خود و بدون اجازه امریکا کاری انجام نخواهد داد.حتما امریکاییها اجازه گفتگو با ایران را به انها داده بودند، اما در نهایت هم کره ۷ میلیارد دلار ایران را ازاد نکرده است.

?در جلسه سنا با شرمن از او خواسته می شود تحریم های بانک مرکزی ایران که تامین کننده ارز سپاه قدس است، با شدت و با تحریم های ثانویه ادامه یابد.که شرمن هم قول مساعد می دهد. جالب است که علی رغم اینهمه صحبت های وزیر خارجه و معاونش در سنا و کنگره، روزنامه واشنگتن پست چند روز پیش به نقل از یک مسئول دولت بایدن می گوید: بایدن قصد ازاد سازی بخشی از دارایی های ایران رادارد.نه اسم این مسئول را می گوید و نه سمت او را، این موضوع رویه متعارفی در روزنامه نگاری امریکا نیست. وقتی نقل قول می کنند، یا منبع خبر را معرفی می کنند، و یا اگر منبع باید مخفی بماند، مختصرا توضیح می دهند که چرا منبع را معرفی نمی کنند.این که بعد از صحبت صریح وزیر و قائم مقامش در کنگره و سنا این مقاله منتشر می شود و به صراحت اعلام می کند امریکا قصد تخفیف تحریم ها را دارد، غیر عادی و مشکوک است. دو روز بعد، اسکای نیوز با روش مشابه به نقل قول از یک مقام مسئول، چنین خبری را منتشر می کند باز هم بدون توضیح و بدون ذکر منبع خبر و بدون توجه به تناقص این خبر با تکذیبیه چند روز پیش وزیر خارجه امریکا در مجلس، این رفتارها شک بر انگیز است، و گمان می رود که دامی برای ایران پهن شده است. وقتی دلار بالای ۳۰ هزار تومان می شود، به مردم فشار می اید، اما وقتی قیمت دلار ۱۰ هزار تومان افت می کند و بعد از چند ماه ۱۰ الی ۱۵ هزار تومان مجددا بالا می رود به مردم فشاربیشتری وارد می شود و تورم افزایش می یابد، و خیلی از بیزینس ها و تجارت داخلی و خارجی را مختل می کند.

فرض دولت بایدن این است که حکومت درموضع ضعف قرار می گیرد.انتظارات از نرخ دلار و کسر بودجه بالقوه، کشور دچار ابستن بحران بزرگی می شود.و اگر به خواست امریکا تن ندهد بیشتر مورد سرزنش مردم خودش قرار می گیرد.در واقع سرزنش و فشار مردم از اهرم هایی است که امریکایی ها روی ان حساب باز کرده اند. از طرفی جلوی دوربین ها و رسانه ها مکررا صحبت از برگشت به برجام می کنند، تا اگر توافقی حاصل نشد، ایران را مقصر جلوه دهند.و بنظر بیاید همه تقصیرها متوجه دولت ایران است. تا سرزنش مردم نسبت به حکومت بیشتر شود. اما وقتی در کنگره و سنا، سخن می گویند، از برجام تغییر یافته و برجام بعلاوه و سخت گیر شده صحبت می کنند. و به صراحت تخفیف های تحریمی بانک مرکزی ایران را بشدت تکذیب می کنند.