براساس گزارشی که بازوی پژوهشی مجلس منتشر کرده، در تیر ماه 1401، شاخص تولید شرکت های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 8,5درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 5.2درصدی مواجه شده است. در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، 13 رشته فعالیت افزایش در شاخص تولید و 2 رشته فعالیت کاهش در شاخص تولید داشته اند. رشته فعالیت های «منسوجات»، «ماشین آلات و تجهیزات»، «کاشی و سرامیک» و «کک و پالایش» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید نسبت به ماه مشابه سال قبل و رشته فعالیت های «شیمیایی به جز دارو» و «لاستیک و پلاستیک» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشته اند.

 مرکز پژوهش های مجلس گزارش پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران در تیر ماه امسال در بخش صنعت و معدن را منتشر کرده است که نشان می دهد شاخص های تولید و فروش شرکت های صنعتی و معدنی بورسی در تیر امسال نسبت به خرداد ماه کاهشی شده اند. شاخص تولید، فروش و قیمت صنایع بورسی با استفاده از داده های ماهیانه شرکت های صنعتی بورسی پذیرفته شده در بورس محاسبه می شود. در تهیه این شاخص ها از اطلاعات ماهیانه ۳۰۲ شرکت بورسی استفاده می شود و علاوه بر اندازه گیری تغییرات میزان تولید، فروش و قیمت در بخش صنعت، در محاسبات ملی نیز نقش مهمی ایفا می کنند و برآوردی از تغییرات ماهیانه ارزش افزوده ایجاد شده را در صنایع مختلف و به دنبال آن در کل اقتصاد منعکس می کنند. شاخص تولید صنعت را بانک مرکزی و مرکز آمار ایران با تواتر فصلی و همچنین شاخص قیمت صنعت به صورت فصلی را مرکز آمار و ماهیانه را بانک مرکزی، منتشر می کنند، اما الزامی به انتشار شاخص فروش صنعت ندارند. از طرفی، این آمار دارای چندین ضعف اساسی است که مهم ترین ضعف این آمار وقفه سه ماهه در انتشار داده ها و بعضا متوقف شدن انتشار آنها و نداشتن تواتر ماهیانه است. شاخص های ماهیانه تولید، فروش و قیمت استخراج شده از اطلاعات عملکردی شرکت های پذیرفته شده در بورس تا حد زیادی می توانند با دقت مناسب و به صورت بهنگام تحولات بخش صنعت و معدن کشور را توضیح دهند و با توجه به بررسی های انجام شده و تطبیق دادن این شاخص با شاخص تولید صنعتی بانک مرکزی و مرکز آمار ایران که به صورت فصلی منتشر می شود، مشخص شده این شاخص به خوبی می تواند در وقفه انتشار این شاخص های رسمی، شاخص جایگزین مناسبی برای آن باشد.

 کاهش فعالیت در ۱۱ فعالیت صنعتی

براساس گزارشی که بازوی پژوهشی مجلس منتشر کرده، در تیر ماه ۱۴۰۱، شاخص تولید شرکت های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۸,۵درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش ۵٫۲درصدی مواجه شده است. در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، ۱۳ رشته فعالیت افزایش در شاخص تولید و ۲ رشته فعالیت کاهش در شاخص تولید داشته اند. رشته فعالیت های «منسوجات»، «ماشین آلات و تجهیزات»، «کاشی و سرامیک» و «کک و پالایش» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید نسبت به ماه مشابه سال قبل و رشته فعالیت های «شیمیایی به جز دارو» و «لاستیک و پلاستیک» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشته اند. همچنین در تیر ماه ۱۴۰۱ نسبت به ماه قبل، از بین ۱۵ رشته فعالیت صنعتی بورسی تنها چهار رشته ‎فعالیت افزایش در شاخص تولید داشته اند و ۱۱ رشته فعالیت کاهش در شاخص تولید را ثبت کرده اند؛ رشته فعالیت های «خودرو و قطعات»، «سایر کانی غیرفلزی»، «فلزات پایه» و «سیمان» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشته اند. یکی از مهم ترین دلایل کاهش تولید در تیر ماه نسبت به ماه قبل قطعی برق صنایع عنوان شده است که در گزارش های ماهیانه نیز شرکت ها به این مشکل اشاره کرده اند.

افول تولید در شرکت های معدنی

بر مبنای گزارش مرکز پژوهش های مجلس، شاخص تولید شرکت های معدنی بورسی هم نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش ۳,۹درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش ۳۴٫۱درصدی مواجه شده است. با توجه به سهم ۴۲درصدی گندله از کل محصولات معدنی، با کاهش تولید گندله در تیر ماه ۱۴۰۱، شاخص تولید نسبت به ماه قبل کاهش یافته است. کاهش تولید گندله از سمت شرکت ها ناشی از تعمیرات دوره ای گزارش شده است که البته احتمالا با توجه به محدودیت استفاده از برق برنامه ریزی شده است.

کاهش ماهانه فروش شرکت های صنعتی

همچنین در تیر ماه امسال، شاخص فروش شرکت های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۲,۸درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش ۱۱٫۷درصدی مواجه شده است. در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۰ رشته فعالیت افزایش در شاخص فروش و ۵ رشته فعالیت کاهش در شاخص فروش داشته اند. رشته فعالیت های «ماشین آلات و تجهیزات»، «کاشی و سرامیک»، «تجهیزات برقی» و «منسوجات» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش نسبت به ماه مشابه سال قبل و رشته فعالیت های «دارو» و «شیمیایی به‎ جز دارو» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشته اند. همچنین در این ماه نسبت به ماه قبل، تنها دو رشته فعالیت «کک و پالایش» و «غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر» افزایش در شاخص فروش داشته اند و سایر رشته فعالیت ها با کاهش فروش مواجه شده اند؛ بیشترین سهم در کاهش شاخص فروش متعلق به رشته فعالیت های «تجهیزات برقی» و«ماشین آلات و تجهیزات» و «فلزات پایه» بوده است. شاخص فروش شرکت های معدنی بورسی هم نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۱۲٫۵درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش ۱۱٫۱درصدی مواجه شده است.

تولید سیمان و دارو گران تر شد

در تیر ماه ۱۴۰۱ تورم ماهیانه فعالیت های صنعتی بورسی ۰,۶درصد افزایش یافت و رشد نقطه به نقطه شاخص به ۴۸٫۱درصد رسید. میانگین سالانه تورم ۵۹٫۶درصد افزایش یافته است، رشته فعالیت های «دارو» و «سیمان» بالاترین نرخ رشد ماهانه را در شاخص قیمت داشته اند.

کند شدن شاخص فروش خودرو

شاخص تولید رشته فعالیت خودرو و قطعات برمبنای شرکت های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۴،۱۳ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۳،۱۷درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش خودرو هم با اینکه نسبت به تیر ماه سال گذشته افزایش ۹،۱۰درصدی گذشته اما نسبت به خردادماه کاهش ۲،۱۵درصدی داشته است. نسبت به تیر ماه سال گذشته، تنها خودرو سنگین افزایش در شاخص تولید و فروش داشته است، درصورتی که زیربخش صنعت خودرو و قطعات نسبت به خرداد ماه کاهش چشمگیری در شاخص تولید و فروش داشته اند.