از زمان آغاز جنگ روسیه و اوکراین، تحولات زیادی در اقتصاد روسیه ایجاد شده است. یکی از این تحولات کاهش چشمگیر ارزش روبل بود. دولت روسیه برای جلوگیری از کاهش بیشتر ارزش روبل از انجام معاملات ارزی در روسیه جلوگیری کرد و نرخ بهره خود را به ۲۰ درصد افزایش داد. از طرفی خرید نفت […]

از زمان آغاز جنگ روسیه و اوکراین، تحولات زیادی در اقتصاد روسیه ایجاد شده است. یکی از این تحولات کاهش چشمگیر ارزش روبل بود. دولت روسیه برای جلوگیری از کاهش بیشتر ارزش روبل از انجام معاملات ارزی در روسیه جلوگیری کرد و نرخ بهره خود را به ۲۰ درصد افزایش داد. از طرفی خرید نفت و گاز روسیه از طرف آمریکا و اروپا تحریم شد و تعداد قابل توجهی از شرکت های خارجی از روسیه خارج شدند. در ادامه این تحولات بحثی که در حال حاضر مطرح می شود، چگونگی پرداخت بدهی های خارجی روسیه است. در حال حاضر روسیه می خواهد سود اوراق قرضه خود را که در دست خارجیان است به روبل پرداخت کند، به همین دلیل صحبت هایی در مورد نکول بدهی های روسیه وجود دارد. باید دید که روسیه در مورد پرداخت بدهی های خود چه رویکردی را پیش می گیرد.

نکول دارایی ایمن نهایی

از نظر کارشناسان «نکولی» که درباره آن صحبت می شود، معمولی نیست. دلیل این امر آن است که مشکل روسیه بیشتر از آنکه مشکل مالی باشد، سیاسی است. ظاهرا قرار است روز چهارشنبه به سرمایه گذارانی که دارای اوراق قرضه دولتی هستند، ۱۱۷ میلیون دلار سود پرداخت شود. احتمالا این پرداخت انجام می شود، اما مساله اصلی آن است که پرداخت ها به دلار نخواهد بود و روبل به جای دلار پرداخت می شود. برخی از قرارداد های بدهی روسیه اجازه چنین ترتیبی را می دهد. البته در این موارد امکان چنین کاری وجود ندارد. در حال حاضر روسیه دارای یک مهلت ۳۰ روزه است که طی آن می تواند پرداخت های خود را به روش عادی انجام دهد. اگر بدهی ها پرداخت نشود، طلبکاران در مورد آن اظهارنظر خواهند کرد. یکی از دغدغه ها در مورد نکول بدهی های روسیه آن است که نکول های دولتی موج شوک را به سیستم مالی جهانی وارد می کنند. دلیل شک هم آن است که نکول ها نشان می دهند که یک دولت در اوج بحران مالی است؛ در چنین زمانی آن دولت یا نمی خواهد یا نمی تواند تعهدات خود را انجام دهد. در یک سیستم پولی مدرن، بدهی دولت به صورت کلی به عنوان دارایی ایمن نهایی تلقی می شود، به همین دلیل این یک شوک فراتر از عرصه تامین مالی به صورت عادی است.

نکول های تاریخی در روسیه

در طول تاریخ مدرن، نکول های کشور روسیه دو بار سیستم مالی جهانی را تکان داده است. در سال ۱۹۱۷، بلشویک ها بدهی های امپراتوری تزاری را رد کردند، و به همین دلیل روابط این کشور با متحدان سابق خود، به ویژه فرانسه برای دهه های متمادی تیره شد. در سال ۱۹۹۸ نیز در جریان بحران مالی که برای به قدرت رسیدن ولادیمیر پوتین تعیین کننده بود، روسیه بدهی های داخلی خود و برخی از بدهی های خارجی دوران شوروی را نپذیرفت. عواقب این نکول ها به اندازه ای بود که باعث سقوط صندوق تامینی LTCM یعنی بزرگ ترین صندوق سرمایه گذاری جهان در نیویورک شد. پیش فرض قریب الوقوع کنونی هیچ شباهتی به هیچ یک از این موارد ندارد. تنها چندماه پیش روسیه یک بدهکار دولتی با رتبه برتر بود. روسیه تنها ۳۸ میلیارد دلار بدهی ارزی خارجی داشت که تنها ۲۰ میلیارد دلار آن متعلق به سرمایه گذاران خارجی بود که برای یک اقتصاد یک تریلیون دلاری رقم ناچیزی است. ۱۱۷ میلیون دلار کمتر از آن درآمدی است که روسیه از صادرات نفت و گاز خود داشت. تا دو هفته گذشته، روسیه از محل فروش گاز خود بیش از ۷۰۰ میلیون دلار در روز درآمد داشت ولی در حال حاضر نمی خواهد سود اوراق خود را به دلار پرداخت کند.

دلیل امتناع از پرداخت دلار

دلیل آنکه روسیه می خواهد بدهی خود را به روبل پرداخت کند، آن نیست که نمی تواند ۱۱۷ میلیون دلار پرداخت کند، یا دلیلش آن نیست که به صورت یک جانبه به این نتیجه رسیده است که این بدهی ها نفرت انگیز هستند و نباید پرداخت شوند. این کشور به طلبکاران خارجی پول نمی پردازد، زیرا در یک جنگ نیابتی نامتقارن با غرب قرار گرفته است، مبارزه ای که در آن، غرب تصمیم گرفته است سیستم مالی را به سلاح خود تبدیل کند. روسیه همچنان با انباشت درآمدهای ارزی خود، ذخایر ارز کافی برای تسویه ۱۲ برابر بدهی ارزی خارجی خود را دارد. اما از اساس مشکل این کشور سیاسی است و به دلیل تحریم های آمریکا و اروپا، نمی تواند به ذخایر ارزی صدهامیلیاردی خود دسترسی پیدا کند. از طرفی زمانی که روسیه بدهی های خود را به روبل پرداخت می کند، مشخص نیست که طلبکاران خارجی بتوانند حساب های بانکی در روسیه ایجاد کنند، تا طلب خود را دریافت کنند.

  • نویسنده : صدای هم وطن