گروه اقتصادی: روز گذشته یک عضو کمیسیون امورداخلی کشور و شوراها در مجلس شورای اسلامی از طرح تقاضای برگزاری رفراندوم به منظور حذف یارانه های آشکار و پنهان در مجلس شورای اسلامی خبر داد. ابوالفضل ابوترابی اظهار داشت: با توجه به رقم بسیار بالای یارانه نقدی که در سال پرداخت می شود، بنده بر اساس اصل ۵۹ قانون اساسی و ماده ۳۶ قانون همه پرسی، تقاضای برگزاری رفراندوم به منظور حذف یارانه های آشکار و پنهان و پرداخت مستقیم به مردم را تهیه کردم. چرا که یارانه های پنهان و آشکار دو برابر بودجه سالانه کشور بوده و در واقع افراد مرفه جامعه بیست وپنج برابر مستضعفین از یارانه استفاده می کنند. گفته می شود این طرح تقاضای نمایندگان در سامانه طرح های مجلس بارگذاری شده و تاکنون توسط ۲۲ نفر از نمایندگان امضا شده است. بررسی ها نشان می دهد که ایران رتبه اول پرداخت یارانه انرژی به مردم را دارد و روزانه ۶۵ هزار تومان و ماهانه دو میلیون تومان یارانه پنهان می دهد. یارانه پنهان البته فقط یارانه بنزین نیست. در واقع یارانه هایی در این بخش قرار می گیرند که دولت می پردازد تا برخی از کالاها از جمله بنزین، آب و برق و نان و… ارزانتر به دست مردم برسد. اگر قرار باشد این طرح اجرا شود قیمت برخی از کالاها باید واقعی شود و دولت به آنها یارانه ندهد. به نظر می رسد در دورانی که اقتصاد ایران به شدت با مشکل کمبود درآمدهای نفتی روبروست، ساده ترین راهکار برای کاهش اثرات کسری بودجه دولت، حذف یارانه هایی است که بیش از سه دهه در اقتصاد ایران وجود داشته و کمتر کسی جسارت دست زدن به آن را داشته است. طرح هایی مانند هدفمندی یارانه ها نیز که به منظور بهبود عملکرد این یارانه ها اجرا شد، پس از ۱۰ سال و نیم از اجرای آن در نهایت رسیده به این نقطه که یک یارانه ۴۵هزار تومانی (معادل یک دلار و نیم) به هر نفر پرداخت شود. فرض کنیم این رفراندوم برگزار شود و مردم هم موافقت کنند که یارانه ها برداشته شود و در عوض دو میلیون تومان ماهانه به آنها پرداخت شود؛ اما این موضوع چه پیامدهایی را در پی دارد؟ در وهله اول، قیمت تمام این کالاها به شدت رشد خواهد کرد و در نهایت تورم بالایی در اقتصاد ایران شکل می گیرد. بنابراین به نظر می رسد چنین کاری نیاز به انجام مقدماتی دارد. مرتضی افقه اقتصاددان در خصوص تصمیم مجلسی ها برای حذف یارانه پنهان و آشکار در حالی که مردم در انتظار طرح های حمایتی و کاهش قیمت ها هستند معتقد است؛ سال هاست که طرفداران اقتصاد آزاد به دنبال حذف یارانه پنهان هستند و می گویند ایران نباید یارانه پنهان بدهد. این در حالی است که پاسخ به این افراد این است که اگر قرار است این یارانه ها شبیه برخی از کشورهای دیگر حذف شود باید پرداخت های دستمزدی افراد هم به همان نسبت باشد و افزایش پیدا کند. این اقتصاددان با بیان اینکه حذف یارانه های آشکار و پنهان ریسکی و اقدامی خطرناک است که مجلس آن را پیگیری می کند به «اعتماد» گفت: حتی اگر این موضوع در مجلس به رای گذاشته شود و تصویب هم بشود بعید است نمایندگان اطلاعات دقیقی از پیامدهای این موضوع داشته باشند. چرا که باید بدانند که این امر منجر به افزایش سرسام آور قیمت بسیاری از کالاها و نیز افزایش شدید تورم خواهد شد. افقه در ادامه تصریح کرد: معمولا اینگونه اقدامات با یک سری از شعارهایی نیز همراه است که به عنوان مثال گفته می شود پس از حذف یارانه های پنهان منابع حاصل از آن را به خود مردم برمی گردانیم به عنوان مثال گفته می شود در صورتی که بنزین گران شود و به قیمت فوب خلیج فارس برسد این منابع را به صورت یارانه نقدی به مردم پرداخت خواهیم کرد. منتها باید گفت ساختارهای اداری و اجرایی و ناکارآمدی های مدیریتی چنین اجازه ای را نخواهد داد. این اقتصاددان ادامه داد: متاسفانه تاکنون چندین مورد اینچنینی را تجربه کرده ایم و اینگونه تصمیمات به راحتی قابل برگشت نیست و این اقدام چه با رفراندوم چه بدون رفراندوم تبعات بسیار خطرناکی به همراه دارد و در شرایطی که همه کالاها با رشد قیمت همراه بوده و معیشت مردم سخت تر شده نباید چنین تصمیماتی اتخاذ شود. افقه با اشاره به اعتراضات دی ۱۳۹۶ و آبان ۱۳۹۸ به گرانی ها گفت: حتی می توان گفت در شرایط کنونی آستانه تحمل مردم برای این موضوع از آن روزها هم کمتر شده است و مسوولان باید به این موضوع توجه ویژه داشته باشند. این اقتصاددان با اشاره به خدماتی که دولت به مردم ارایه می کند، خاطرنشان کرد: اینکه برخی مدعی هستند نرخ بنزین یا نرخ برق و آب بیشتر از این نرخی است که امروز مردم پرداخت می کنند ایران را با کشورهای دیگر نظیر کشورهای اروپایی یا ترکیه مقایسه می کنند در حالی است که بخش قابل توجهی از این گرانی بنزین به دلیل این است که هزینه تولید در ایران بالاست. او با بیان اینکه چرا مردم باید هزینه ناکارآمدی سیستم و مدیران و حاکمیت را بدهند، افزود: اینکه مردم باید هزینه تمام شده را پرداخت کنند درست است، اما به شرط آنکه خدمات مناسبی دریافت کنند و قدرت انتخاب داشته باشند. افقه با بیان اینکه این گرانی ها الزاما قیمت واقعی کالا نیست، گفت: پیگیری این موضوع تنها منجر به افزایش نرخ تورم خواهد شد. مضاف بر اینکه افزایش نرخ حامل های انرژی زنجیره افزایش قیمت کالاهای دیگر را به دنبال دارد و این قضیه سلسله وار ادامه دارد.
مشکل اصلی کمبود تولید در کشور است
این اقتصاددان با بیان اینکه منابع مالی دولت محدود است، خاطرنشان کرد: مجلسی ها مدعی هستند بدون اینکه تحریم ها برداشته شود می توانند کشور را اداره کنند که یکی از طرح هایشان این بوده که یارانه های پنهان را حذف کنند. اما باید گفت در صورتی هم که بودجه دولت تامین شود باز هم مشکل وجود خواهد داشت زیرا مشکل اصلی کمبود تولید است نه کمبود بودجه و باید گفت بیکاری های گسترده و بخش خصوصی به شدت صدمه دیده ناشی از بی کفایتی ها و تحریم ها و… همچنان وجود دارد. او با تاکید براینکه تولید ملی بسیار پایین است، گفت: به دلیل اینکه واحدهای اقتصادی به دلیل تحریم ها و بی کفایتی های داخلی امروز خوابیده است تنها راهی که برای برخی باقی مانده تا بودجه دولت را از کسری خارج کنند موضوع برداشتن یارانه های پنهان است تا نشان دهند بدون برداشتن تحریم ها هم می توانند اقتصاد را اداره کنند. افقه ادامه داد: این افراد می خواهند منابعی برای جایگزینی نفت پیدا کنند اما این موضوع مشکل را بیشتر خواهد کرد و عجیب است که آقایان توجهی به این موضوع ندارند. این اقتصاددان افزود: این قضیه اگر اجرا شود منجر به افزایش شدید تورم و رشد قیمت کالاها خواهد شد و از یک طرف ادعا می شود که بدون درآمدهای نفتی می توان کشور را اداره کرد و از سوی دیگر با واقعیت وحشتناک کسری بودجه مواجه هستند. هر چند وزیر اقتصاد گفته است ازهرگونه فرار مالیاتی جلوگیری می کنیم اما باید گفت تنها یکی از مشکلات دولت کسری بودجه است و امروز با کاهش تولید ملی مواجه هستیم که ضرورت دارد به این موضوع توجه شود. او افزود: نگاه ساده لوحانه به مسائل پیچیده بین المللی و داخلی باعث می شود تا تجاربی که از ابتدای انقلاب به دست آمده و هزینه های زیادی که بابت آنها داده شده و اصلاحاتی که تاکنون ایجاد شده نادیده گرفته شود و این افراد بخواهند از ابتدا تغییرات را انجام دهند. در دوره احمدی نژاد هم همین گونه برخورد شد منتها در آن زمان درآمدهای نفتی زیاد بود که بی کفایتی ها را پوشش می داد اما امروز آن درآمدها هم نیست.
- منبع خبر : اعتماد
Monday, 11 November , 2024