به خاطر بسپاریم که کرکس های جهانی همواره در آسمان سرزمین هایی بال می گشایند که مردمش در جدال های فرساینده درونی، تاب از توان خود داده باشند. باور کنیم که خطوط تقسیمات کشوری نباید از پیوند ناگسستنی جامعه بزرگ ما بکاهد. انتظار می رود مدیریت منابع آب نیز برای کاستن از پیامد زیان بار پروژه های عجولانه گذشته، بیش از این تحت فشار اهرم های منطقه ای قرار نگیرد. آنها باید باور کنند که گشودن انبوه گره های موجود تنها در گرو نگاهی ملی و فرامنطقه ای است.

در سال کم بارش جاری و هم زمان با افزایش دما، مشکلات مزمن ناشی از خطای مدیریت منابع آب بیش از پیش سر برون آورده است. هم اکنون شاهد تنش های اجتماعی ازجمله در حوضه های آبخیز و آبریز زاینده رود هستیم. از نیمه دوم دهه ۷۰ و دوره های خشک سالی، خطر بروز بحران های بین منطقه ای مورد توجه و هشدار بسیاری از آگاهان و دلسوزان قرار گرفت. در سال های بعد و با توجه به جنگ داخلی سوریه و بخش هایی از عراق که ریشه در کم آبی ناشی از احداث سدهای ترکیه داشت، برای آینده خشک تر کشورمان نیز نگرانی های مکرری از جانب صاحب نظران ابراز می شد. ازجمله این رخدادها در بلداجی چهارمحال وبختیاری و در رابطه با انتقال آب از چغاخور به سیددشت برای نیاز تولید فولاد بود که در سال ۱۳۹۵ اتفاق افتاد. حادثه ای که می توانست به مثابه زنگ هشداری برای موارد مشابه بعدی باشد. کشور های جنوب آسیا و ازجمله ایران در این دوره خشکی طولانی با ۲۳درصد جمعیت کره زمین، از پرتنش ترین کانون های جهانی به شمار می آیند. میانگین سرانه آب در دسترس فعلی آنها دوهزارو ۴۵۰ مترمکعب و برای ایران به طور خاص هزارو ۸۱۴ مترمکعب در سال است که البته با احتساب رشد جمعیت، روزبه روز کاهش هم می یابد. در همین شرایط برای استرالیا ۲۹هزارو ۷۷۱ و روسیه ۳۱هزارو ۴۸۷ در مقایسه با ۷۶هزارو ۹۶۵ مترمکعب میانگین جهانی برآورد شده است. ایران با سرانه برداشت بیش از هزارو ۳۵۰ مترمکعب آب و ۲۰۷ میلی متر بارندگی و استرالیا با داشتن غنی ترین منابع آب دنیا دارای سرانه برداشت هزارو ۱۲۵ مترمکعب آب و ۷۱۷ میلی متر بارندگی هستند. در حال حاضر تراز آب از ذخایر زیرزمینی در کشور ما حدود منهای هفت هزار مترمکعب گزارش شده است. نقشه خشک سالی کره زمین در سال ۲۰۳۰ ایران را با ۸۰ تا ۹۰ درصد درجه خشک سالی پیش بینی می کند. آنچه بر نگرانی اساسی در شرایط خشک حال حاضر می افزاید، این است که بحران کم آبی در هر منطقه ای، به صورت یک مشکل ملی دیده نمی شود. در این حالت باز هم دور باطل انتقال بحران از نقطه ای به نقطه دیگر ادامه می یابد. متاسفانه بعضی تریبون های فرامرزی بنا بر اهداف خود، به برجسته کردن این اعتراضات مبادرت کرده و بر آتش تضادهای بین منطقه ای می دمند. این تریبون ها اکنون راهی را پررنگ می کنند که مدیریت منابع آب کشور و تحت فشار عوامل و نمایندگان بانفوذ مناطق و بی عنایت به اثرات زیان بار ملی در گذشته پیمودند. اکنون و در این مرحله حساس، بر عهده تمامی کنشگران اجتماعی در جامعه های هدف است که به جای دامن زدن به احساسات و منازعات قومی، در جست وجوی استقرار راه حلی باشند که به افزایش هم گرایی و انسجام ملی بیفزاید. فراموش نکنیم که در دیرینه فرهنگ ملی ما که با باورهای مذهبی آمیخته است، توزیع و اهدای «آب» در عرصه های عمومی، جلوه ای از همبستگی اجتماعی و دینی به حساب می آید.

به خاطر بسپاریم که کرکس های جهانی همواره در آسمان سرزمین هایی بال می گشایند که مردمش در جدال های فرساینده درونی، تاب از توان خود داده باشند. باور کنیم که خطوط تقسیمات کشوری نباید از پیوند ناگسستنی جامعه بزرگ ما بکاهد. انتظار می رود مدیریت منابع آب نیز برای کاستن از پیامد زیان بار پروژه های عجولانه گذشته، بیش از این تحت فشار اهرم های منطقه ای قرار نگیرد. آنها باید باور کنند که گشودن انبوه گره های موجود تنها در گرو نگاهی ملی و فرامنطقه ای است.

  • نویسنده : عبدالحسین طوطیایی 
  • منبع خبر : صدای هم وطن