در شرایطی که کشور در معرض انبوهی از چالشها و بحرانهاست، بدیهی اولیه عقلی حکم میکند همه کسانی که دل در گرو آینده کشور و سرنوشت مردم دارند؛ صادقانه، بدون هرگونه چشمداشت و انگیزه نفعطلبانه شخصی هر آنچه در توان دارند را در طبق اخلاص بگذارند و به نظام تصمیمگیریهای اساسی کشور کمک کنند تا […]
در شرایطی که کشور در معرض انبوهی از چالشها و بحرانهاست، بدیهی اولیه عقلی حکم میکند همه کسانی که دل در گرو آینده کشور و سرنوشت مردم دارند؛ صادقانه، بدون هرگونه چشمداشت و انگیزه نفعطلبانه شخصی هر آنچه در توان دارند را در طبق اخلاص بگذارند و به نظام تصمیمگیریهای اساسی کشور کمک کنند تا با کمترین هزینه و بیشترین دستاورد از شرایط فعلی عبور کنیم و گرهی از کار مردم نازنین کشور که با صبوری؛ ناکارآمدیها، ناهماهنگیها و ناتوانیها را تحمل میکنند را بگشایند.
پدیده شگفتانگیزی که اخیراً مشاهده میشود اینکه یکی از اضلاع کلیدی مشارکتکننده در تصمیمگیریهای اساسی کشور (قالیباف) ناگهان ژست اپوزیسیون به خود گرفته است. این موضوع حکایت از آن دارد که همه ما به شدت نیازمند گفتوگوهای بیشتری با یکدیگر هستیم، برداشتم این است که فقدان گفتوگوهای ملی شفاف و صریح و باز شدن افراطی راه برای فرصتطلبان، چاپلوسان و افراد کمتر صلاحیتدان در کارهای تخصصی به ضرر کل کشور تمام شده است. بنابراین باید از دل این ماجراها، درس بزرگی را بگیریم مبنی براینکه به شیوه عقلا عمل کنیم و راه گفتوگو را باز کنیم.
شاید جزء ابتداییترین آموزشهایی که به سران قوا باید داد این است که در حالیکه در چند جلسه در هفته دور یک میز جمع میشوند، بهتر است فقط مسئله کشور و مردم، گرفتاریها و چالشها را مطرح کنند و سوء تفاهمها را بردارند و حداقل آنها را به حوزه عمومی نکشانند چون دود این ماجراها بیش و پیش از همه به چشم مردم بویژه فرودستان و تولیدکنندگان خواهد رفت کما این که تا امروز اینگونه بوده است.
به گمان من در مورد دو مسئله حیاتی نیاز به باز شدن باب گفتوگوی ملی داریم، نخست در مورد طول و عرض تحریمها و دوم در مورد طول و عرض تاثیر کرونا بر نظام اقتصادی و اجتماعی ملی. بویژه در مورد تاثیر تحریمها که درجه سیاستزدگی و برخوردهای فرصتطلبانه و غیرکارشناسانه بیداد میکند، این نیاز شدیدتر و سنگینتر است.
اینکه کسانی پیدا شوند و ادعا کنند که تحریمها هیچ نقشی در نابسامانیهای کنونی ندارد، حداقل این داوری را درباره او داریم که نشانه نابالغی غیرمتعارف و دور بودن غیرمتعارف از شناخت واقعیتهاست. برای اولین بار در موج نخست تحریمها، تحریمکنندگان به صراحت سخن اعلام کردند که تحریمها بر اساس براندازی هدفگذاری شده است. بنابراین کسانی بیایند و بگویند که تحریمها نقشی ندارد، واقعاً باید به آنها سوبسید بدهیم که از عبارتهای مذکور استفاده کنیم.
مسئله حیاتی دیگری که در موج جدید تحریمها باید به اندازه اهمیت آن مورد توجه قرار بگیرد این است که تحریمکنندگان استراتژی خود را به فروپاشی از درون متمرکز کردهاند بنابراین صحبتهای فرافکنانه و مطالبی که در واقع تضعیف انسجام ملی را به همراه دارد و انگیزهای برای خرید محبوبیت برای اهداف آتی باشد، محکوم و مطرود است. در واقع دامن زدن به شکافهای موجود به نفع کشور نیست و خطرناکترین آسیب این مناسبات، دور کردن ما از واقعبینی و نگاه عالمانه و صادقانه به مسائل کشور است.
اگر گفته شود که انگیزه اصلی تحریمها سوءاستفاده از آسیبپذیریهای جامعه بوده، حرف متینی است، اما باید بدانیم که سابقه فرایند آسیبپذیرسازی اقتصاد ملی حداقل به ۳۰ سال گذشته برمیگردد، بنابراین کانالیزه کردن آن به سمت دولت فعلی با همه نارسانیها، خطاها و فسادهایی که دارد، کار شایستهای نیست و نسبتی با علم و حقیقت و صداقت هم ندارد. اگر این حرف از زبان کسی باشد که حداقل خود یکی از ارکان تصمیمگیری اوضاع و احوال شرایط کشور است، بسیار غمانگیزتر خواهد بود و بیش از هر چیزی نشان دهنده نابالغی در عرصه حکومتداری است.
بدون تردید سیاستهایی که در ارتباط با تحریم و کرونا اتخاذ شده، خطاهای بسیار چشمگیری دارد اما آنها باید از موضع غیر سیاستزده و صرفاً از کانال کارشناسی مورد بررسی قرار بگیرند و بنابراین صمیمانه توصیه میکنم که این شیوهها را کنار بگذارند و اگر چشمداشتی به فرصتهای ناشی از سیکلهای سیاسی دارند، منافع ملی را قربانی آن نکنند.
رئیس محترم مجلس اگر حداقل گزارشهای خود مرکز پژوهشهای مجلس در مورد آثار و پیامدهای تحریم و کرونا را خوانده بود به هیچ وجه هرگز از این عبارتها استفاده نمیکرد.
علاوه بر این خود ایشان مدتی است در تصمیمگیریهای اساسی کشور نقش اساسی دارند و بخش بزرگی از خطاهای سیاستی که الان گریبان کشور را گرفته، یکسره به توصیهها و تحلیلهای سطحی، ناقص و فاقد کیفیت از جاهای مختلف مربوط میشود. بنابراین وقتی همه در یک کشتی هستیم و هر یک به سهم خود و جایگاه خود اینگونه مسئله را وانمود کند که یک گروه نقش دارد در نابسامانی های اخیر را نادیده بگیرند این بسیار غمانگیز است.
بنده به رئیس مجلس گرامی توصیه میکنم که حداقل به اظهارنظرهای انتقادی مرکز پژوهشهای مجلس در مورد طرحهای ناپخته و خطرناک در همین مدت اخیر این مجلس مراجعه و ملاحظه کنند که این شیوه برخورد نه به نفع شخص ایشان و نه به نفع کشور است و به پرستیژ مجلس هم اضافه نمیشود.
اگر راه برای گفتوگوهای عالمان باز کنیم که توسط اهل نظر و با رعایت انصاف گره گشایی میکنند، همه ما سود خواهیم برد. بویژه به کسانی که اینگونه مشاورهها را به رئیس محترم مجلس میدهند توصیه میکنم حتی اگر ایشان فرصت کافی را ندارند، خود مشاوران گزارشهای مرکز پژوهشهای مجلس را بخوانند تا آگاهی آنها از واقعیتها افزایش یابد.
برای اینکه کشور ما از این گرفتاریها خارج شود همه باید دست به دست هم بدهند و راه را باز کنند تا کیفیت تصمیمگیریهای درون دولت، مجلس و به ویژه سران قوا ارتقاء یابد. راه نجات ما از این مسیر میگذرد و کسانی که از این آب گلآلود ماهیهای شخصی میگیرند باید نصیحت کرد که این شرایط برای این چنین هدفی به هیچ وجه مناسب نیست و امیدوارم نیاز نباشد که با تکرار چنین صحبتهایی، تناقضهای پرشماری که در این سخنان اخیر وجود دارد با جزئیات باز کنیم و آن کار هم شاید به نفع کشور نباشد.
*برگرفته از گفت و گو با ایلنا
- نویسنده : فرشاد مومنی*
- منبع خبر : با ایلنا
Sunday, 13 October , 2024