با گذشت یک سال از عمر دولت سیزدهم و در شرایطی که رییس جمهور، ترجیح داد تا به جای استفاده از زعمای جناح راست، شامل اصولگرایان سنتی، اصولگرایان معتدل و نئواصولگرایان، رتق و فتق امور کابینه اش را به اعضای جبهه پایداری بسپارد، آرام آرام نجواها و زمزمه های انتقادی و اعتراضات اصولگرایان بیرون از دایره دولت، بدل به آواهای بلندی می شود که صدای آن در پهنه سیاسی و رسانه ای کشور طنین انداز می شود. انگار که زعمای راست، یک سال به دولت فرصت دادند تا درباره آنچه آنان سوءمدیریت های گسترده می خوانند، بیندیشد و چرتکه بیندازد و از مسیر اشتباه بازگردد، اما چون نه تنها نشانه ای از بازگشت مشاهده نشده، بلکه تلاش های برخی اعضای جبهه پایداری برای تسویه ساختارهای اجرایی و مدیریتی از چهره های مرتبط با اصولگرایان سنتی شدت گرفته، دیگر سکوت را جایز ندانسته و برون تاخته اند. چراغ نخست انتقادات از دولت را محمدباقر قالیباف طی هفته های اخیر روشن کرد که هم با کنایه و هم به روشنی از سوپرانقلابی های بدون کارنامه سخن گفت؛ پس از آن نیز نوبت به محمدرضا باهنر رسید که با ملایمت بیشتر نسبت به برخی رویه های اجرایی انتقاد کند. اما این بار، قرعه فال به نام احمد توکلی افتاده است که نسبت به نظام تصمیم سازی های اجرایی دولت در حوزه های اقتصادی، فرهنگی و آموزشی تذکارهای جدی دهد. شمایلی که بسیاری از اصولگرایان او را تئوریسین رویکردهای اقتصادی و راهبردی اصولگرایان طی دهه های اخیر می دانستند. شخصی که تحلیلگران معتقدند محمود احمدی نژاد با استفاده از جزوه او بود که توانست عقل و هوش اصولگرایان را در میانه های دهه ۸۰ برباید و با گفتمانش یکسره از بهشت راهی پاستور شود. این بار اما صحبت های توکلی نه مانند قالیباف در پوسته «استعاره» و «تمثیل» قرار دارد و نه مانند باهنر با «محافظه کاری» و «ملاطفت» همراه است. توکلی مستقیما ابراهیم رییسی را مخاطب قرار می دهد و با ارسال نامه ای به بهانه مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی از او می پرسد که «کدامیک از این ستمگری ها را می توانید پاسخ دهید؟» رییس هیات مدیره دیدبان شفافیت و عدالت با ارسال نامه ای به رییس جمهور نسبت به ابلاغ مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی انتقاد کرد و آن را خلاف عدالت و مطلوب اقشار خاصی از جامعه و بستر مفسده های دیگر برشمرد. در بخش هایی از نامه توکلی خطاب به رییسی آمده است: «سرانجام مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی به دست جنابعالی ابلاغ شد. این اقدام شما با وجود مخالفت گسترده ذینفعان، رسانه ها، شخصیت های مستقل سیاسی، ۲۷۱ نماینده مجلس و کمیسیون آموزش مجلس صورت گرفت. این کار، تعجب از دولتی را برانگیخت که دعوی عدالتخواهی و انقلابی بودن دارد و باید همه شاهد صدق این عناوین باشیم، ان شاءالله. چون سابقه فردی شما با عدالت شناخته می شد، این تعجب شدت یافت. علت مخالفت هم آثار ستم برانگیز مفاد و احکام این مصوبه بود. ظالمانه بودن این مصوبه را دیدبان بارها در رسانه ها و نامه ها خطاب به مسوولان از جمله جنابعالی یادآور شده بود. مجددا مواردی از این مشکلات بنیادی را تکرار می کنیم: نهادینه شدن شکاف طبقاتی توسط نظام آموزشی، تناقض این مصوبه با سند عالی تحول بنیادین آموزش و پرورش، بی اهمیت شدن زبان و ادبیات فارسی، زبان قرآن، معارف اسلامی و زبان خارجه، چندین برابر شدن منافع موسسات کنکوری و آموزشی که به مافیای کنکور معروف شدند، فعال شدن شبکه های فروش سوالات و پاسخ سوالات در امتحانات نهایی، بلاتکلیفی صدها هزار داوطلب که دیپلمه سال های قبل هستند یا قصد تغییر رشته دارند، چندین برابر شدن منافع مدارس غیرانتفاعی که به مافیای معدل معروف شدند، چندین برابر شدن استرس و اضطراب داوطلبان و خانواده ها و…» باید دید واکنش های دامنه دار، چهره های اصولگرا نسبت به نظام تصمیم سازی های حوزه اجرا تا کجا استمرار خواهد یافت و آیا اساس توجهی به این گلایه ها و انتقادات خواهد شد یا نه؟ توکلی در فرازهایی از این نامه خطاب به رییسی با اشاره به اینکه آزموده را آزمودن خطاست، می نویسد: «درس های عمومی دروس فرهنگ ساز جامعه ما هستند که نام دروس عمومی روی آنها نشان دهنده آن است که هر فردی، فارغ از نوع رشته اش، نیازمند است که این درس ها را با جدیت مطالعه کند. اگر این دروس از آزمون سراسری حذف شوند، حتما با کم توجهی داوطلبان، خانواده ها و مدارس روبرو می شوند. آزموده را آزمودن خطاست… دروس هویت محوری نظیر تاریخ و جغرافیا که در کنکور سوالی از آنها طراحی نمی شود نیز به همین شکل به فراموشی سپرده شده اند و اگر دروس عمومی را از کنکور حذف کنیم، عاقبت دروسی مانند تاریخ، جغرافیا و زمین شناسی در انتظار زبان و ادبیات فارسی، زبان قرآن، معارف اسلامی و زبان خارجه است و فرزندان مان از تاثیر این دروس در جامعه و زندگی محروم خواهند شد و با فراموشی این دروس در جامعه روبرو خواهیم شد.»در ادامه توکلی اما به گفتمان همیشگی خود برای حمایت از اقشار آسیب پذیر باز می گردد و با اشاره به تبعاتی که تصمیم دولت برای اقشار آسیب پذیر جامعه دارد، می نویسد: «از آن جا که با اجرای این مصوبه همچنان آزمون سراسری تاثیر قابل توجهی در پذیرش دانشجو دارد، با تاثیر قطعی معدل در کنار رتبه کنکور، تجارت جدیدی برای کسب نمره ۲۰ در دروس سه پایه امتحان نهایی (بیش از ۳۰ عنوان جدید) شکل می گیرد. در همین چند ماه اخیر شاهد چاپ هزاران جلد کتاب ارتقای نمرات نهایی از سوی ناشران خاص بوده ایم و آموزشگاه ها نیز در کنار کلاس های کنکور، اخیرا دانش آموزان را به سوی کلاس های ارتقای معدل سوق می دهند. این علاوه بر اینکه موجب ظلم به تهیدستان مستعد است، توزیع درآمد را در بخش آموزش نابرابرتر می کند.»

توکلی در فراز پایانی این نامه مستقیما رییسی را خطاب قرار می دهد. وی می گوید: «جناب آقای رییسی شما کدامیک از این ستمگری ها را می توانید پاسخ دهید؟لطفا به سخنگوی محترم دولت ماموریت دهید اگر پاسخی دارید به مردم اطلاع دهند تا همه این جور و ستم ها و مفسده ها را به پای دولت ننویسند. جناب آقای رییس جمهور! این وضعیت، تمام مبارزات ضد فقر را در کشور به باد می دهد. اقتصاد توسعه مهم ترین ابزار برای حذف فقر و کاهش نابرابری را، بهبود تعلیم و یکسان سازی امکانات آموزشی برای همه مردم می داند. این مصوبه درست عکس این هدف را محقق می کند و چرخه پلید «افزایش فقر کاهش امکانات آموزشی افزایش فقر» را در پی دارد.» او ادامه می دهد: «جناب آقای رییس جمهور! با آثار پرورشی این فرآیند چه می کنید؟ هر سال چندین بار اکثر دانش آموزان این کشور با شلاق مفسده ها و تبعیض های ناشی از فقر نواخته می شوند و حاکمیت پول از اول جوانی چهره کریه خود را به این دانش آموزان نشان می دهد. با این وصف انتظار دارید سرمایه اجتماعی و تفاهم ملی رشد کند؟ یا تهیدستان به سوی کینه ورزی و حسد اجتماعی سوق داده نشوند؟ حرمان ناشی از کارکرد پول و تقلب در فقرا و فخرفروشی اقلیت سرمست را چگونه درمان می کنید؟جناب آقای رییس جمهور! آن ۱۳۴ نفری که به واسطه مفسده ضمیمه شده به رانت پدر و مادرشان به رشته های خاص امثال رشته پزشکی منتقل شدند یا دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی که به واسطه رانتی که لباس قانون بر تنش کرده اند دختر و پسرشان را به دانشگاه تهران منتقل می کند مصداقی از تفکرات پشت این مصوبه است. البته که تمامی حامیان این مصوبه منفعت طلب نیستند اما منفعت طلبان موثر برای اجرای این مصوبه نیز کم نیستند.» اما عبارات پایانی نامه را می توان از جمله مهم ترین بخش های این نامه دانست، جایی که توکلی از ادامه این لحن انتقادی سخن می گوید و اعلام می کند: «ما رفع این مظالم را از شما انتظار داریم.» اما ماجرا را به همین جا ختم نمی دهد و با تصویرسازی برنامه های آینده اش می گوید: «ماجرا را پایان یافته نمی دانیم و برای حمایت از مستضعفان این راه را ادامه می دهیم.» عباراتی که نشان می دهد موضوع برای توکلی و طیف های مختلف اصولگرایی اعم از نئواصولگرایان، اصولگرایان میانه رو و راست معتدل همچنان ادامه خواهد داشت تا جایی که یا دولت بر مدار «راست» گام بردارد یا اینکه آماده «رویارویی های» بعدی باشد. و چه کسی می داند، سکانس بعدی این مواجهه چگونه رقم خواهد خورد؟