تمامی اشعاربختیاری به لحاظ موسیقایی دارای یک وزن و قافیه هستند و آقای علاءالدین با هوش سرشار خود از این اوزان موسیقی بهره برد و روی آن شعر و ترانه سرود و تلاش او درگسترش موسیقی بختیاری چه در زمینه شعر و چه آهنگسازی بر کسی پوشیده نیست و با همت بسیار خود توانست سبک و شیوه ای منحصر به فرد خلق کند تا آنجا که تمامی آثارو شناسنامه کاری اش مشخصا امضای خود او است؛ بویژه درعرصه خوانندگی. صدای او حالتی بم و بسیار خسته و زیبا بود که مختص به بهمن علاءالدین است و این آرامش و حس خوب در تمامی آثارش مشهود بود.
موسیقی بختیاری ازموسیقی های کهن ایران است و از غنای بسیار گرانبهایی برخوردار بوده، این موسیقی به انواع مختلفی تقسیم بندی می شود که هرکدام معرفی از ملودی ها و ترانه های اصیل موسیقی ایران است و بی تردید این هنرناب که برخاسته از ایل بختیاری است، یکی از غنی ترین ذخایر فرهنگی و هنری ما محسوب می شود. مردمان این سرزمین به شجاعت، دلاوری و سلحشوری شهره اند وهنرمندانی از این خطه ظهور کرده اند که نوای ساز و آوازشان شنیدنی است. زنده یاد بهمن علاءالدین یکی از همین بزرگمردان بختیاری است.خنیاگری که با درک عمیق خود از موسیقی بختیاری توانست موسیقی این خطه را ماندگار کند. استاد ملک محمد مسعودی از دیگر هنرمندان موسیقی سنتی و بختیاری است؛ او زاده شهر بروجن از توابع استان چهار محال و بختیاری است و از سال ها پیش به تدریس موسیقی در اصفهان مشغول بوده و آلبوم های بسیاری در زمینه موسیقی ایرانی و بختیاری منتشر کرده که ماندگارترین شان «پیر مغان» با محوریت بزرگداشت حافظ و «مندیر» یکی از آلبوم های موسیقی اصیل و فولکوریک بختیاری با صدای ملک محمد مسعودی است. ملک محمد مسعودی سال ها در محضر استادانی چون اسماعیل مهرتاش و تاج اصفهانی تلمذ کرده است. به بهانه درگذشت زنده یاد بهمن علاءالدین گفت و گوی کوتاهی با این استاد موسیقی داشته ایم که در ادامه می خوانید:
زنده یاد بهمن علاءالدین از مفاخر بزرگ موسیقی ایران، بویژه موسیقی قوم بختیاری است و طی سال ها فعالیت در عرصه هنر توانسته آثار ارزنده و مانایی خلق کند. از دیدگاه شما آثار این هنرمند بزرگ چه تاثیری در موسیقی ایران برجای گذاشته است؟

سیستم ارتباط جمعی مانند رادیو، تلویزیون، اینترنت و دسترسی به فضاهای مجازی سبب گسترش ارتباطات مردم با دنیای بیرون است وبی تردید این امردر رساندن آگاهی، دانش و دسترسی به اطلاعات بیشتر بسیار تاثیرگذار خواهد بود اما دردوره های قبل این امکانات کمتر بود یا اصلا وجود نداشت و به همین سبب موسیقی، بویژه موسیقی اقوام مختلف ایران همچون کرد، لر، آذری، ترکمن و… مغفول واقع شدند و حفظ و حراست از این موسیقی ها تنها توسط مردم آن مناطق انجام گرفت و با عشقی که به موسیقی خود می ورزیدند، تلاش کردند این میراث گرانبها را سینه به سینه حفظ کنند تا به نسل آینده سپرده شود. به عنوان مثال در آن دوران، مردم کلانشهری چون تهران از تولید آثارارزشمندی که در موسیقی بختیاری یا کردی یا… انجام می گرفت کمتر مطلع بودند اما خوشبختانه وسایل ارتباط جمعی این مرزها را کنار زد و هنرمندان توانستند صدایشان را به اقصی نقاط جهان برسانند. یکی از همین صداهای ماندگار موسیقی بختیاری، استاد بهمن علاءالدین است و خداوند روحشان را شاد کند. آقای علاءالدین بیش از آنکه در عرصه تولیدات موسیقی حضور درخشانی داشته باشند در ابتدا یک معلم بسیار فرهیخته بود. بنده هم پیش از اینکه خود را یک موزیسین معرفی کنم، غرور و افتخارم را درعرصه معلمی می دانم. آغاز فعالیت این استاد بزرگ در رادیو آبادان بود و درآنجا اجرای برنامه داشت و آثارشان را از رسانه های صوتی خوزستان و اهواز به گوش مردم و علاقه مندان رساند، اما این صدا به ندرت از رادیو های سراسری پخش می شد. در واقع تلاش او در این عرصه، گسترش موسیقی و زبان مادری اش بود تا آن را به گوش عاشقانش بسپارد. به عقیده من، اگر زبان محلی تنها در حیطه جغرافیای خود استفاده شود مانند شیئی بی مصرف است که تبدیل نشدنش به فعل موجب نابودی و فراموشی آن خواهد بود و همان طور که سازمان یونسکو اعلام کرد، در هر ۱۵ روز یک گویش محلی درجهان از بین می رود و بی تردید گویش های محلی ما نیز مستثنی نبوده است. اما استاد بهمن علاءالدین طی سال ها فعالیت خود برای فراموش نشدن زبان قوم بختیاری تلاش کرد آن را پویا کند. در واقع توجه او پرداختن به ملودی های محلی بود و با احیای آوازهای بومی با اشعاری جدید درمنطقه لر زبان، بخصوص بختیاری توانست فرهنگ ایل بختیاری را زنده نگاه دارد.نکته دیگر  او در خلق آثارش انواع ترانه ها، آوازها و ملودی های بختیاری را اجرا کرده است.

لازم به ذکر است موسیقی بختیاری جدا از نگاه سیاسی و اجتماعی، به بخش های مختلفی همچون ترانه ها و ملودی های حماسی- رزمی، سوگواری، شادیانه و… تقسیم می شود واین هنرمند کوشش کرد ملودی ها وترانه هایی دراین زمینه ها ساخته شود تا فراموش نگردند. به گفته زنده یاد استاد فرامرز پایور، هر کدام از ترانه های بختیاری دارای یک موتیف یا قطعه هستند که با شعرهای گوناگون تکرار می شوند و نمی توان تغییری درآن ایجاد کرد. استاد پایور حدودا ۴ سال در هنرستان موسیقی شهر اصفهان به تدریس موسیقی می پرداخت و در همان جا ارکستری به سرپرستی خود راه اندازی کرد که بنده در آن ارکستر آواز می خواندم.اما آقای علاءالدین با ذوقی که داشت، ترانه هایی ساخت که به این گنجینه و میراث فرهنگی آثاری دیگر افزوده شد.البته نباید حضور و همکاری هنرمندان، شاعران و آهنگسازانی که درکنار شادروان مسعودبختیاری بودند و قابل تقدیر می باشند فراموش شود؛ هنرمندانی نظیر آقای منصورقنادپور، شادروان عطاء الله جنگوک(نوازنده تار و سه تار) و علی حافظی (نوازنده نی) و شاعرانی چون آقای قاعده بختیاری و…البته دوستان بسیاری در این همراهی حضور داشتند که تعداد نام آنها بسیار است و دراین فضا نمی گنجد.

او در زمینه شعر و ترانه سرایی چه کارهایی انجام داده است؟

تمامی اشعاربختیاری به لحاظ موسیقایی دارای یک وزن و قافیه هستند و آقای علاءالدین با هوش سرشار خود از این اوزان موسیقی بهره برد و روی آن شعر و ترانه سرود و تلاش او درگسترش موسیقی بختیاری چه در زمینه شعر و چه آهنگسازی بر کسی پوشیده نیست و با همت بسیار خود توانست سبک و شیوه ای منحصر به فرد خلق کند تا آنجا که تمامی آثارو شناسنامه کاری اش مشخصا امضای خود او است؛ بویژه درعرصه خوانندگی. صدای او حالتی بم و بسیار خسته و زیبا بود که مختص به بهمن علاءالدین است و این آرامش و حس خوب در تمامی آثارش مشهود بود.

گویا اثری برای زنده یاد استاد بهمن علاءالدین در دست انتشار دارید. کمی دراین باره توضیح دهید؟

بله. قطعه ای بسیار زیبا با همراهی پسرم ساخته ام که در رثای این استاد بزرگ است و تقریبا ۹۰ درصد کار ضبط شده است. شعر این اثر سروده آقای کوروش کیانی قلعه سردی است اما به دلیل شرایط حال حاضر جامعه امکان انتشار آن وجود ندارد البته امیدوارم مسئولان فرهنگی بویژه دوستان بختیاری حمایت و همتی داشته باشند تا این قطعه به صورت تصویری منتشر شود.

از دیدگاه شما جایگاه بزرگانی همچون بهمن علاءالدین چقدر درموسیقی ایران خالی است؟

قطعا بسیار. اگر امروز شما از هنرمندانی چون استاد بهمن علاءالدین یاد می کنید این امر نشان از جایگاه خالی این بزرگان است. او خودش بود و سال ها زمان خواهد برد تا مادرگیتی چنین فرزندی متولد کند، خواننده ای که با ظهور خود تحولی شگرف در موسیقی ایل بختیاری ایجاد کرد و نسل جوان موسیقی بختیاری تلاش می کنند به سبک و شیوه ایشان آواز بخوانند. درنسل ما شاید تعداد خوانندگانی که از آگاهی و سواد موسیقایی برخوردار بودند و آشنا به تاریخ سیاسی و اجتماعی قوم خود به تعداد ۱۰ نفر هم نمی رسید و بی تردید سال های بسیار باید بگذرد تا چنین هنرمندانی تربیت شوند، حالا حساب کنید در شرایط و امکانات امروز آیا می توان چنین انتظاراتی داشت؟ البته تعداد خواننده ها بسیار است اما تا این افراد بخواهند بهمن علاءالدین شوند و صاحب اثر، باید خون جگر خورد. امیدوارم مردم و مسئولان فرهنگی توجه خود را به موسیقی و موسیقیدان ها بیشتر کنند چرا که موسیقی هایی که امروز به گوش می رسد نه تنها مورد پسند نیست بلکه عصبانیت موزیسین ها را هم بر می انگیزد، گویا حس می شود یا سهوا یا عمدا این دوستان می خواهند موسیقی مقامی و موسیقی سنتی ما از بین برود و هیچ فکر و هدف بلندی پشت این ماجرا نیست اما اگر هنرمندان، آهنگسازان و ترانه سرایان ملی و هر قوم حمایت شوند قطعا می توانیم موسیقی مان را جهانی کنیم.

  • نویسنده :   ندا سیجانی
  • منبع خبر : ایران