«باید بپذیریم توسعه تنها زمانی ایجاد می‌شود که در تفکر مدیرانی که پشت میزهای اداره بخش کشاورزی نشسته‌اند، تحول ایجاد شود، اگر قرار باشد با همان تفکر گذشته مدیریت بر بخش کشاورزی ادامه یابد، طبیعی است که مشکلات بخش روزبه‌روز بیشتر خواهد شد.» آنچه خواندید فرازهایی از صحبت‌های امیر یوسفی، نایب رییس کمیسیون کشاورزی و صنایع وابسته اتاق ایران است. با هم مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانیم.

به اعتقاد جنابعالی مهمترین اولویت دولت سیزدهم برای فعالان بخش کشاورزی و صنایع غذایی چیست؟
متأسفانه در طول سال‌های گذشته آنگونه که باید و شاید به بخش کشاورزی توجه نشده و در سیاستگزاری‌ها هیچ‌گاه به معیشت کشاورزان توجه لازم صورت نگرفته است. اعتقاد دارم ابتدا باید افرادی‌که توانایی‌های لازم برای اداره بخش کشاورزی را دارند پشت صندلی‌های مدیریت بنشانیم. باید بپذیریم توسعه تنها زمانی ایجاد می‌شود که در تفکر مدیرانی که پشت میزهای اداره بخش کشاورزی نشسته‌اند تحول ایجاد شود. اگر قرار باشد با همان تفکر گذشته مدیریت بر بخش کشاورزی ادامه یابد، طبیعی است که مشکلات بخش روزبه‌روز بیشتر خواهد شد.

ممکن است مصداق‌هایی در این خصوص ارایه دهید.
به عنوان نمونه همین مشکلاتی که در زمینه آب کشاورزی یا خرید تضمینی محصولات کشاورزی داریم. ببینید وقتی دولت قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی را تعیین می‌کند باید به تناسب تورم و افزایش هزینه‌های تمام شده تولید، قیمت‌ها تعیین شود. طبیعی است اگر این قیمت‌ها عادلانه نباشد، قطعاً کشاورزان توان ادامه حیات ندارند. همین امسال با توجه به افزایش قیمت سموم و آفت‌کش‌ها، کودها و… کشاورز در عمل توان تهیه سموم را نداشت و طبیعی است در چنین شرایطی نمی‌تواند تولید اقتصادی داشته باشد. نمی‌توان بدون توجه به آب و نهاده‌های کشاورزی به‌دنبال افزایش بهره‌وری و تولید اقتصادی در بخش کشاورزی بود. در چنین شرایطی کاهش تولید نه تنها معیشت کشاورز، بلکه امنیت غذایی را به مخاطره می‌اندازد. به عنوان نمونه در استان گلستان پیش‌بینی تولید ۱٫۳ میلیون تن گندم شده بود، اما کل گندم تولیدی استان گلستان به ۶۵۰ هزار تن هم نرسید، البته بخشی از این کاهش تولید به خشکسالی و بخشی دیگر هم به سوءمدیریت‌ها و بی‌توجهی‌ به تولید بر می‌گردد. در یک قدمی استان گلستان دریاچه خزر قرار دارد که درجه شوری آب پایینی هم دارد، اگر مانند سایر کشورها از دستگاه آب شیرین‌کن استفاده می‌شد تا کشاورزان همواره چشم به آسمان نداشته باشند، بسیاری از مشکلات تولید در این بخش مرتفع می‌شدو یا اینکه باید پذیرفت که به دلیل عدم تدبیر مناسب در سال‌های گذشته روان‌آب‌ها و سیلاب‌ها را به‌راحتی از دست داده‌‌ایم. در واقع اگر بخش کشاورزی وزیر توانمندی داشته باشد که او هم مدیران توانمندی را به‌کار بگیرد و بر مبنای تفکرات سیاسی افراد را به خدمت نگیرند، بسیاری از مشکلات بخش کشاورزی مرتفع می‌شود. از دولت سیزدهم انتظار داریم در بخش کشاورزی وزیری را انتخاب کند که بتواند پاسخگوی خیل عظیم کشاورزان و امنیت غذایی کشور باشد.

در طول به‌خصوص یکسال گذشته هم در زمینه مواد اولیه و هم صادرات مشکلات بسیاری وجود داشت،‌ برای کاستن از بار این مشکلات چه پیشنهادی دارید؟
بدون تردید تعاملات بین‌المللی می‌تواند گره‌گشای بسیاری از مشکلات امروز کشور باشد.
از سوی دیگر برای توسعه صادرات باید دست و پای صادرکننده را باز گذاشت، نمی‌توانیم به فکر توسعه صادرات و ارزآوری باشیم اماهر روز با قوانین خلق‌الساعه دست و پای صادرکننده را ببندیم یا به او اجبار کنیم باید ارز حاصل از صادرات را با قواعد خاصی وارد سیستم بانکی کند. وقتی دولت راساً با توجه به شرایط خاص بین‌المللی قادر به‌ جابه‌جایی راحت ارز نیست، چگونه از صادر کنندگان چنین مطالبه‌ای صورت می‌گیرد؟ یا وقتی صادر کننده‌ای با عبور از هزاران مانع محصولی را صادر می‌کند، معلوم نیست با چه ادله‌ای به‌صورت ناگهانی دستورالعمل ممنوعیت صادرات آن محصول صادر می‌شود، طبیعی است در چنین شرایط و با چنین مدیرانی، توسعه صادرات توهمی بیش نخواهد بود. در زمینه واردات مواد اولیه هم ده‌ها مانع پیش‌رو فعالان این بخش وجود دارد.

برای توسعه کشاورزی استان گلستان چه توصیه‌هایی دارید؟
برای توسعه کشاورزی استان گلستان که کشاورزان خرده مالک بسیاری دارد، باید برنامه‌ریزی خاصی داشت.
در این استان مزیت‌های بسیاری برای کشاورزی وجود دارد، از مرکز استان تا ۱۵ کیلومتر آنطرف‌تر مشاهده می‌شود که تا ۱۵ سانتی‌گراد اختلاف دما وجود دارد که در کشاورزی می‌تواند ویژگی باشد.
به نظر می‌رسد حاکم شدن تفکر صنعتی در کشاورزی استان می‌تواند جهش‌های بسیاری در تولیدات کشاورزی ایجاد کند واز طرف دیگرنزدیکی به ترکمنستان نیز می‌تواند قابلیت‌های صادراتی گلستان را به تصویر بکشد. به اعتقاد بنده اگر تفکر مدیریتی جدیدی بر بخش کشاورزی کشور حاکم شود،‌ بی‌شک کشاورزی استان گلستان می‌تواند در نوک پیکان جهش تولید قرار گیرد.