در حالی سفر اهالی رسانه به دلیل همزمانی با حضور رییس قوه قضاییه در خوزستان لغو شد، که نه از کنفرانس خبری اژه ای تا کنون خبری به گوش رسیده و نه ربط لغو این سفر با حضور ایشان در خوزستان شفاف سازی شده است! پرسش ساده ای پیش می آید که چرا نباید این سفر انجام می شد؟!
به نظر می رسد در کارنامه ی حضور اهالی رسانه های استان در اندیکا به هر دلیلی که مانع این حضور تا این لحظه شده، باید نمره ی منفی را لحاظ نمود.
در هر نقطه ی دیگری از کشور اگر این اتفاق رخ می داد، تا امروز حتا از پایتخت نیز رسانه های سراسری وارد میدان می شدند و زلزله ؛ و آسیب های پس از زلزله ی اندیکا را چنان که باید و شاید به معرض تماشای مردم کشور قرار می دادند. منتهای مراتب، سرزمین کوهستانی و جغرافیای صعب مناطق بختیاری پیرامون شهرهای شمالی خوزستان، خود جزو عواملی است که دسترسی به این مناطق را محدود و به دشواری ممکن می کند. حجب و حیا و معصومیت و محرومیت توامان مردم این ولایات نیز عامل دیگری است بر تشدید محرومیت حیرت آور آنها! این یک!

دو؛ محمد بزاززاده مدیر روابط عمومی جمعیت هلال احمر خوزستان، در خصوص زلزله اندیکا می گوید: «در اندیکا دوازدهم و هفدهم مهرماه؛ در دو نوبت متوالی، دو زمین لرزه، با شدت های مختلف را شاهد بودیم. زمین لرزه اول؛ بین مرز خوزستان و چهارمحال و بختیاری اتفاق افتاد و زمین لرزه دوم در خود شهرستان اندیکا رخ داد. ولی در هر دو بار؛ خسارت جانی، به هیچ کس وارد نشد. با این حال ۲۰نفر مصدوم شدند. باید توجه کرد؛ منطقه ای که در مورد آن صحبت می کنیم، منطقه ای عشایرنشین است و مردم در حال ییلاق و قشلاق هستند. خانه های این عشایر، از گل، سنگ و چوب ساخته شده است. برای همین زلزله ای با ۴.۷ریشتر موجب تخریب اکثر خانه های اندیکا شد.»

بسته های توزیعی یعنی چه؟!

او در حالی از این کمک ها می گوید که مردم آسیب دیده، جدی ترین مشکل بعد از زلزله را کمبود امکانات می دانند. به گفته بزازداده: «مهم ترین رسالتی که در جمعیت هلال احمر در حوادث و بلایا مهم واقع شده؛ امدادرسانی اولیه و اسکان اضطراری است. در جمعیت هلال احمر؛ سه فاز در زمینه پروژه های خدمات رسانی برای این شهرستان در نظر گرفته شد. فاز اول؛ بسته های زیستی که شامل چادرهای اسکان می شود. (چادر، پتو، والور، فانوس، ست ظروف و اقلامی که یک خانوار برای زیست اولیه نیاز دارد. چادرهایی که در اختیار مردم اندیکا قرار گرفت، به عنوان اسکان اضطراری توزیع شد.) بسته دوم؛ بسته مواد غذایی است. با توجه به اینکه یک خانوار در وقوع زلزله، در شرایط بحرانی قرار می گیرد و امکانات اولیه زندگی او آسیب می بیند؛ باید بسته های ویژه در اختیارشان قرار داد. علاوه بر اقلام زیستی، مواد غذایی نیز در اختیار مردم اندیکا؛ مانند (چای، برنج، قند و شکر، کنسروجات و حبوبات) قرار گرفت و توزیع شد. بسته سوم نیز؛ بسته های بهداشتی بود. تمامی این امدادرسانی به تشخیص جمعیت هلال احمر در اختیار ۷۰۰۰هزار خانوار آسیب دیده قرار گرفت.»

چادرهای اضطراری برای چه کسانی بود؟

«شب بیرون می خوابیم؛ با بچه هامون. یه چادری بدین بهمون. یه سیمانی بدین بهمون؛ یه امکاناتی بدین بهمون. جان خودتون، جان عزیزاتون، به فکر ما هم باشین. یه چادری هم نداریم، که دو سه تامون بریم اون تو. همه مان بدبختیم.» اینها صحبت های زنی زجرکشیده در اندیکا است، چهره اش پنجاه ساله می نماید و این حرف ها را با اعتراض می گوید. موهایش از زیر روسری مشکی و هدبندی به همان رنگ، بهم ریخته. دست هایش پینه بسته و صورتش با خرابه ای که پشت به آن ایستاده، قاب شده است.

عملکردها ضرب در وجدان

پیر است، آن قدر که تمام صورتش چروک افتاده. موهایی به رنگ نارنجی دارد. روسری اش را باد هر از گاهی به چپ و راست می برد. روسری مشکی به سر دارد، که با سنجاق زیر گلویش بهم چفت شده. در دست چپش چوبی مانند عصا خودنمایی می کند و در دست چپش یک قابلمه کوچک روحی. قابلمه روحی را به چوبی که در دست دارد آویزان و شروع به صحبت می کند. با پنج انگشت دستش به دور دست اشاره می کند تا نشان دهد از دست زلزله تا کجا فرار کرده است. «جِسُم. ها، جِسُم او طرف.» ( یعنی پریدم آن طرف ). به سختی فارسی را متوجه می شود و در جواب اینکه آیا کمکی به شما کردند یا نه؛ با زبان بدن می فهماند که نه! و ترجیح می دهد از مرگ عزیزانش بگوید. «دلوم پره» گریه اش می گیرد و با دست بر سرش می زند تا میزان غم و استیصالش را نشان دهد.

مصیبت کرونا به اضافه زلزله

سه؛ پونه پیل رام؛ مدرس دانشگاه، نویسنده و پژوهشگر حوزه زنان در خصوص آسیب های روانی زلزله اندیکا می گوید: «بحران های طبیعی همیشه رنج بشر را افزایش می دهد، اما رنج مردم اندیکا را دوبرابر کرده است. بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس اقتصاد روستایی در چالش کووید۱۹ حدود ۴ هزار میلیارد خسارت دیده؛ که نشان از اقتصاد ورشکسته روستا در بحران می دهد. روستا و عشایر در نبود استراتژی های توسعه یافته بر مدار بخت و اقبال می گردد. به عبارت ساده تر؛ اگر نبوغ خود روستایی ها نبود، با هر بحرانی، روستاها از بین رفته بودند و چیزی به نام کشاورزی، دامداری و در کل ، روستا برای مان باقی نمی ماند. مصیبت کرونا و خسارت های فاجعه بار آن، در روستا و عشایر را اضافه کن به بحران زلزله! اگرچه در نبود دسترسی های رسانه ای و سایه کرونا، به عمق زلزله اندیکا پرداخته نشد؛ اما رنج مردم اندیکا را می توان حس کرد . دربحران های طبیعی اوضاع غیرقابل کنترل می شود. درحالی که ترس از دست دادن جان، در بحران های طبیعی مانع فکر و عمل برای ادامه حیات می شود. در زلزله اخیر، شهرستان اندیکا ۱۰۰۰ خانه روستایی و عشایری تخریب شد. نبود امکانات اولیه را اگر به بحران زلزله اضافه کنیم، قطعا بحران را بیشتر متوجه خواهیم شد.»

بی خانمانی مطلق

این پژوهشگر در ادامه می گوید: «سرمای هوا، نبود سقف و سرپناه، جان انسان ها را علاوه بر ترس از زلزله با بحران روبرو کرده است. بحرانی که زنان، کودکان و اقشار آسیب پذیر را به دلایل متعدد، بیشتر در معرض خطر قرار می دهد. زنان؛ بار مسوولیت نگهداری از کودکان، سالخوردگان و افراد توان خواه را علاوه بر تامین مواد اولیه غذایی (دامداری و کشاورزی) برعهده دارند. دراین شرایط آنچه بر زن می گذرد، مضاعف است. اگرچه اعتقاد دارم طرح های اسکان موقت؛ با دخالت از بیرون، بافت روستایی و عشایری را برهم می زند. اما تنها راه برون رفت از ترس مرگ؛ در بحران ها اسکان موقت است. بعد دیگر زلزله اندیکا؛ عدم دسترسی روستاییان و عشایر به منابع بهداشتی است. زیرساخت های حداقلی بهداشتی که درحال حاضر از بین رفته است. همچنین عدم تقویت جسم و روان خانواده؛ از ابعاد فجیع این زلزله است. طرح های مداخلاتی روانشناختی؛ در بحران ها در این منطقه هیچگاه توسط دولت ها؛ کامل و اصولی اجرا نشده است. عدم دسترسی روستاییان و عشایر اندیکا که همیشه از نبود امکانات درمانی و سلامتی شاکی بوده اند؛ مزید بر علتی است که دوران نقاهت بعد از استرس بحران زلزله را عادی طی نکنند. در فرهنگ دینی؛ بحران ها را امتحان الهی تعبیر می کنند. اما می خواهم بگویم که زلزله اندیکا یک امتحان انسانی هم هست. آیا انسانیت در بحران اندیکا شکست خواهد خورد؟ اگر روستاییان به حال خود رها شوند؛ به طور قطع شکست و ناتوانی انسان در کمک به یکدیگر، عدم گذر از امتحان الهی است.»