«درحالی که ما دنبال بارانی از واکسن بودیم، به لطف خدا سیلی از واکسن به سوی کشور سرازیر شد.» این جمله ایست که انتهای هفته ای که گذشت، به نقل از وزیر بهداشت دولت ابراهیم رییسی روی خروجی خبرگزاری ها رفت و ساعاتی بعد، با آغاز نخستین روز هفته ای که حالا آرام آرام به روزهای پایانی اش نزدیک می شویم، با فونت درشت روی نیم صفحه نخست چند روزنامه سراسری درج و به یکی از چند تیتر مهم مطبوعات در نخستین روز هفته تبدیل شد. آنچه اما بهرام عین اللهی به عنوان علت العلل بروز این تفاوت چشم گیر اوضاع واکسیناسیون در دولت کنونی نسبت به دولت پیشین در این بازه زمانی حدودا یک ماهه جابه جایی قدرت در نهاد ریاست جمهوری مطرح کرد، نه صرفا «لطف خدا»، بلکه آن طورکه در جملات پیشین موردتاکید قرار داده، «پیگیری رییس جمهور و وزیران» دولت سیزدهم بود که باعث شد در حالی اکنون به تعبیر او، کشور با «سیل واکسن» روبرو باشد که تنها یک ماه پیش از سرازیر شدن این سیل رحمت و برکت، اوضاع ذخیره واکسن کرونا در کشور به قول معروف به «بیابان برهوت» شبیه بوده است؛ چنان که وزیر بهداشت دولت رییسی پیش از تاکید بر نقش رییسی، خود و دیگر وزیران دولت رییسی در سرازیر شدن این سیل واکسن به کشور، گفته بود: «زمانی که دولت را تحویل گرفتیم، اصلا واکسن نداشتیم و تمام واکسن های ذخیره هفته صفر شده بود.»

نکته حائز اهمیت در آن سخنان وزیر بهداشت این بود که اگرچه تامین این میزان واکسن، ظرف یک ماه و صرفا با پیگیری دوچندان رییس و وزیران یک دولت تازه کار دور از واقعیت به نظر می رسید اما آن چه در عمل در مسیر واکسیناسیون کشور حتی برای شهروندان عادی هم ملموس بود، به روشنی از تفاوت اوضاع واکسیناسیون حکایت داشت. تاجایی که اگر توصیف وضعیت به راستی نامساعد واکسیناسیون در گذشته با تعابیری چون «برهوت واکسن» پر بیراه به نظر نمی آمد، تحول ناگهانی و انفجاری اوضاع تامین واکسن در بازه زمانی کوتاه و مختصر اخیر نیز به واقع آنقدر اساسی بود و چنان اوضاع را متحول و دگرگون ساخته بود که به «سیل واکسن» تعبیر شود و درنتیجه کمتر ناظری در این وصف شاعرانه ان قلتی وارد کرد. حال آنکه استدلال وزیر بهداشت در توضیح علت این تحول عمیق و اساسی در امر واکسیناسیون باورنکردنی به نظر می رسید و همین مساله نیز بحث هایی را در فضای سیاسی و افکار عمومی ایجاد کرد. پرسش هایی که به خصوص آن گاه جدی تر و جدی تر شد که بهره برداری سیاسی از این اظهارنظر و اصولا تفاوت چشم گیر وضعیت واکسیناسیون در بازه زمانی حدودا یک ماهه عمر دولت سیزدهم نسبت به چندماه درگیری دولت دوازدهم با این مساله آغاز شد و حامیان دولت رییسی و مخالفان دولت روحانی از این سو و آن سو وارد گود شده و فعالیت ها و اقدامات رسانه ای در راستای تاکید بر این تفاوت اوضاع درحالی به طور پرفشار و پردامنه دنبال شد که تنها علت پایان فصل خزان واکسن در دولت روحانی و آغاز بهار پربرکتش در دولت رییسی، همین تفاوت رییس این دو دولت و البته وزیران شان عنوان شد. فعالیت ها و موضع گیری هایی که گاه چنان که در جریان تذکر شفاهی احمد صفایی در صحن علنی مجلس شاهد بودیم، در تمجید این نماینده اصولگرای گناباد و بجستان در مجلس از عملکرد رییسی و البته وزیر بهداشت دولت رییسی نمود می یافت و گاه آن طور که محمدحسن آصفری در حساب کاربری اش در توییتر عنوان کرده، در تاکید این نماینده اصولگرای اراک در مجلس یازدهم مبنی بر «محاکمه روحانی»!

بحث از محاکمه روحانی البته فارغ از مساله تامین واکسن کرونا نیز به هر بهانه ازسوی نمایندگان عمدتا اصولگرای مجلس یازدهم و دیگر اصولگرایان و مخالفان دولت اعتدال مطرح می شود و واقعیت آن است که اصولگرایان حتی به استناد چند سکانس در یک سریال تلویزیونی بحث انگیز هم صحبت از «محاکمه روحانی» را به صحن علنی پارلمان می کشانند اما آن چه دیروز ازسوی محمدحسن آصفری عنوان شد، به واقع جدی تر از تذکری بود که چندی پیش، جواد نیک بین، نماینده کاشمر با استناد به سریال «گاندو» مطرح کرده بود. آصفری نوشت: «با رسیدن انبوه واکسن از سایر کشورها مشخص شد ما تحریم پرزیدنت روحانی و تیم اقتصادیش بودیم، نه امریکا!» این نماینده اصولگرای مجلس یازدهم که «محاکمه روحانی» را به عنوان هشتگ اصلی توییت خود انتخاب کرده، همچنین نوشت: «قوه قضاییه زودتر دست به کار شود تا مرغ از قفس نپریده!»

اما فریاد و غوغا برای محاکمه روحانی، حتی تا جایی که از تقصیر ایالات متحده بگذریم و رییس جمهوری قانونی مملکت و وزیران و مدیران ارشد اقتصادی اش را تنها عامل تحریم معرفی کنیم، تنها صدایی نیست که از «بهارستان» به گوش می رسد و حتی در همین مجلس یکدست اصولگرای یازدهم نیز هستند نمایندگانی که نگاهی معقول تر به ماجرا دارند. چنان که وقتی برای بررسی صحت و سقم ادعاهایی که درخصوص قصور دولت روحانی به عنوان تنها عامل وقفه و اخلال در تامین واکسن کرونا و پیگیری های اثربخش دولت رییسی به مثابه علت العلل تسریع روند واردات واکسن کووید-۱۹ به سراغ یکی از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس یازدهم رفتیم، دریافتیم نه تنها روحانی و دولتش شایسته این میزان هجمه انتقادی نیستند، بلکه حتی باید دست کم بخشی از اعتبار تامین واکسن طی مدت کوتاهی که از عمر دولت رییسی می گذرد را نیز به حساب دولت پیشین بدهیم. چنان که محمدعلی محسنی بندپی گفته است: «تحول در امر تامین واکسن شاید ناشی از دو مساله باشد که یکی به عملکرد مثبت دولت سیزدهم و دیگری به اقدامات مثبت دولت دوازدهم مربوط است.» این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس یازدهم به «اعتماد» گفت: «به نظر می رسد همبستگی همه نهادها و ارگان ها که با آغاز به کار دولت سیزدهم رقم خورد، در تحول تامین واکسن بسیار موثر بوده اما در عین حال یک دیدگاه هم مطرح است و آن، اینکه بخش قابل توجهی از این میزان واکسن وارد شده به کشور، توسط مسوولان دولت دوازدهم سفارش و خریداری شده که به هر دلیل تاکنون امکان ورودشان به کشور محقق نبود اما در این مدت، بخشی به دلیل همان همبستگی و همکاری میان بخش های مختلف و نهادها و ارگان های گوناگون پس از تشکیل دولت سیزدهم وارد کشور شده است.» این نماینده مجلس البته تاکید کرده که «نمود دیگر این همبستگی در ورود بخش های مختلف برای خریداری و تامین واکسن است که ازجمله اخیرا شاهد بودیم که مجمع خیرین اعلام آمادگی کرد که هزینه واردات ۵۰ میلیون واکسن را تقبل کند.» محسنی بندپی همچنین تاکید کرد: «نباید اینطور القا کنیم که احیانا دولت دوازدهم مخالف واردات واکسن بوده و مانع ورود می شده است. چراکه دولت قبل هم همچون دولت کنونی بر این مهم تاکید داشت و به همین دلیل نیز برای خرید واکسن سفارش هایی داده بود و این واکنش ها نیز بخشی از محل همان سفارش خریدها است.»

همزمان اما مسعود پزشکیان، دیگر نماینده عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس یازدهم که سابقه وزارت بهداشت دولت اصلاحات را نیز در کارنامه دارد، به مراتب صریح تر از محسنی بندپی از پشت پرده تحول اخیر در تامین واکسن سخن گفته است. این نماینده اصلاح طلب مجلس یازدهم که معتقد است طرح این ادعا که واکسن ها ظرف همین دو هفته اخیر تامین شده، مصداق بی انصافی است، روند ثبت سفارش واکسن به شرکت های سازنده، پذیرش این سفارش، اقدام به تولید، تولید و درنهایت واردات به کشور را روندی زمان بر توصیف کرده که به گفته او «حداقل ۵ تا ۶ ماه زمان می برد.» این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس همچنین با بیان اینکه «قراردادهای خرید واکسن در زمان آقای روحانی بسته شده و پول ها داده شده بود»، به پایگاه خبری-تحلیلی عصرایران گفته است: «اگر معاون غذا و داروی وزارت بهداشت در دولت قبل جرات دارد، در این رابطه حرف بزند و روشنگری کند.» پزشکیان البته از نقش دولت رییسی غافل نیست و گفته «ممکن است مشکلات در مسیر گمرک و حمل و نقل واکسن نیز وجود داشته که دولت فعلی آنها را حل کرده است.» او حتی اینکه گفته شده در این مدت شاهد افزایش سفارش بودیم، «غیرکارشناسی» خوانده و گفته است: «الان آقایان می گویند ما گفته ایم شبانه روز کار کنند! چه بستر تولید واکسن داخل و چه خرید واکسن از خارج در دولت قبل کارهایش انجام شده بود، هماهنگی هایی هم انجام داده اند ولی ما به دلیل مسائل سیاسی، برای واردات مقداری دیر جنبیدیم.» این نماینده اصلاح طلب مجلس که معتقد به قرنطینه فوری از همان روز اول شناسایی کرونا است، گفته است: «شل کن سفت کن های ما برای مقابله با کرونا زیاد بود تا جایی که الان آمار مرگ و میر را روزانه ۶۰۰ تا ۷۰۰ نفر اعلام می کنند و انگار نه انگار که آدم ها می میرند.» جالب اینکه پزشکیان در ادامه حتی همین آمار بسیار نگران کننده حدود ۶۰۰ کشته در روز را که در جریان اوج موج پنجم شاهد بودیم، زیرسوال برده و گفته است: «آمار واقعی مرگ و میر روزانه در اثر ابتلا به بیماری کرونا در کشور، بالاتر از ۱۵۰۰ نفر است. اگر ۲ درصد مرگ و میر در تعداد کسانی که مبتلا می شوند وجود داشته باشد با ۴۰ هزار مبتلا روزانه بین ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ نفر جان شان را از دست می دهند؛ آن هم اگر درست درمان و مراقبت کنیم.»

حال در شرایطی که روز گذشته بنابر آخرین آمار اعلامی وزارت بهداشت ظرف ۲۴ ساعت گذشته، «مجموع واکسیناسیون انجام شده در کشور ۳۷ میلیون و ۸۶۶ هزار و ۵۵۱ دوز اعلام شده که از این تعداد، ۱۲ میلیون و ۷۷۲ هزار و ۷۶۷ دوز مربوط به دوز دوم است»، باید دید در ادامه مسیر سیر واکسیناسیون با همین سرعت ادامه پیدا خواهد کرد یا نه. با این همه اما در حالی که طی این سال ها عادت کرده بودیم مسوولانی که روی کار می آیند در هر بحث و موضوع از دولت یا مسوولان پیشین به عنوان عامل اصلی مشکلات نام ببرند، این بار اوضاع متفاوت است و انگار این بار آن چه از «دولت قبل» به دولتی که تازه روی کار آمده، به ارث رسیده، زمینه ساز ارتقای کیفیت خدمات دهی به شهروندان شده است. هرچند برخی مخالفان دولت قبل ترجیح می دهند موضوع را به شکلی متفاوت جلوه دهند.