شورای بین المللی موزه ها (ایکوم) هر ساله محوری را برای فعالیت های کل موزه های جهان در نظر می گیرد. هر پدیده موزه ای به منشوری می ماند که از هر طرف می توان به آن نگاه کرد؛ به همین دلیل، محورهای متحرک که به عنوان شعار انتخاب می شوند، وجوه مختلف مربوط به […]

 شورای بین المللی موزه ها (ایکوم) هر ساله محوری را برای فعالیت های کل موزه های جهان در نظر می گیرد. هر پدیده موزه ای به منشوری می ماند که از هر طرف می توان به آن نگاه کرد؛ به همین دلیل، محورهای متحرک که به عنوان شعار انتخاب می شوند، وجوه مختلف مربوط به یک اثر یا یک موضوع را مورد سنجش یا بررسی قرار می دهند. شعار امسال شورای بین المللی موزه ها، قدرت موزه هاست. از دیدگاه شورا، قدرت موزه ها مبتنی است بر فراگیری موزه ها از طریق استفاده از فناوری های جدید و قدرت اینترنت و سایر مواردی که این امکان را در اختیار موزه ها می گذارد تا مطالب و موضوعات خودش را تا دوردست ها و در نزد افراد گوناگون و در اقصی نقاط جهان ببرد.از طرف دیگر، قدرت موزه ها را در آموزشی می بینند که در اختیار جامعه مخاطبش قرار می دهد؛ زیرا موزه از طریق آموزش باعث توسعه و ارتقای سطح مدنی اجتماع خویش می شود.مورد سوم را باید در این نکته ذکر کرد که هر موزه ای که در هر نقطه از جهان شکل می گیرد، باعث پایداری آن محیط و جایگاهی می شود که خود موزه در آن بستر و محیط تاسیس شده است. پس موزه ها برای پایداری، آموزش، ارتقای توسعه و فراگیری شکل گرفته و قدرت موزه را رقم می زنند.

اما از منظری دیگر، در دو دهه پایانی قرن بیستم، یعنی از ۱۹۸۰ میلادی به بعد، بشر به مجموعه ای از توانایی های جدید در حوزه علوم دست یافت. انقلابی که در پایان قرن بیستم به انقلاب ارتباطات مشهور شد، باعث شد تا شکل جدیدی از زندگی برای انسان رقم بخورد. پدیده های زندگی انسان از هر نظر حتی از منظر خانواده و احساسات نیز دستخوش تغییرات جدیدی در فضای مجازی شده است. این روند رو به رشد در دهه های نخست قرن بیست و یکم بیشتر متحول شد و امروزه انسان انقلاب چهارم صنعتی را پشت سر گذاشته است؛ انقلابی که مبتنی بر ایجاد هوش مصنوعی است. به طور کلی در این چهار دهه فعالیت انسان باعث شده تا ما شاهد گسترش وسیع در حوزه علمی باشیم و این پیشرفت کمک کرده تا انسان دنیای جدیدی را برای خود رقم بزند. در شرایط فعلی که علم و پشتوانه های امروز فناوری برای بشر فراهم کرده اند، موزه ها به نهادی روشنفکر تبدیل می شوند. به عبارتی این موزه ها هستند که مغز را برای انسان در حال حرکت به شکلی صریح و بی پروا آماده می کنند.در دنیای امروز وقتی می خواهیم از مجموعه ای از تصاویر عکاسی کنیم، بلافاصله با این پاسخ مواجه می شویم که به عکاس احتیاجی نیست، یک موبایل و ظرفیت بالا می تواند این کار را صورت دهد. وقتی تقاضا و درخواست طراحی یک پوستر می کنیم، به ما می گویند به گرافیست احتیاجی نیست، نرم افزارهایی هستند که این کار را انجام می دهند. حتی در پزشکی و سایر موارد هم نرم افزارهایی جایگزین دکتر، مهندس و سایر موارد می شود. پس آن کدام نهاد است که به ما یادآوری می کند گرافیک و طراحی از افرادی همچون ممیز و دیگران شکل گرفته تا به دنیای امروز رسیده؟ یا در معماری سیحون و سایر معماران معاصر یا در گذشته علی اکبر اصفهانی وجود داشته اند و جهت رسیدن به فردا از آن معماری به ما به ارث رسیده است. موزه ها هستند که آینده مبتنی بر گذشته را برای بشر شکل می دهند و قدرت موزه ها در همین موضوع و با نگاه از این زاویه نهفته است.

  • نویسنده : سید احمد محیط طباطبایی (رئیس کمیته ملی موزه ها در ایران (ایکوم))