?اگرچه حادثه انفجار در تاسیسات نطنز با خرابکاری اسراییل و همزمان تحریم های حقوق بشری اتحادیه اروپا در استانه مذاکرات جدید برجام بدین خاطر صورت گرفت، تا اهرم های چانه زنی ایران را به نوعی کمرنگ کند؛ اما اتش سوزی کشتی اسراییلی در محدوده ابهای امارات و اعلام ایران به سازمان انرژی اتمی دال بر اغاز غنی سازی اورانیم با خلوص ۶۰ درصد و انهدام پایگاه موساد در شمال عراق، بار دیگر اهرم های ایران در مذاکرات را افزایش داده است.

?هزینه های ده ها میلیارد دلاری در سوریه ،عراق، یمن، لبنان و شهادت فرزندان دلیر ایران در این مناطق، چه زمانی به درد کشور خواهد خورد؟ “البته جدای از نظر انقلابیون و ارمانگرایان که ان را بسترسازی برای نبرد ارماگدون می دانند، و معلوم نیست چه زمانی اتفاق می افتد، انهم در شرایطی که ملت ایران در فقر مطلق و گرسنگی، فروپاشی اقتصادی و اجتماعی گرفتار است! ”

? بار اول که کشور ایران دچار بحران شدیدی بود، و ۶ قطعنامه شورای امنیت بر علیه ایران صادر شده بود، با عنایت الهی، اوباما خودش پیش قدم شد، و با نوشتن نامه به رهبر معظم انقلاب، خواهان حل و فصل اختلافات فی مابین بلاخص موضوع هسته ای با ایران شد،که نهایتا منجر به مذاکرات محرمانه در عمان و متعاقب ان توافق برجام در وین گردید.۶ قطعنامه شورای امنیت لغو شد.انرژی هسته ای ایران به رسمیت شناخته شد.برخی از تحریم ها برداشته شده بود، و برخی در حال برداشته شدن بودند. چهره ایران که قبلا با تبلیغات غربیها و بعضا با اقدامات نسنجیده خود، بعنوان یک کشور متمرد، سرکش و شرور در جامعه بین الملل مطرح بود، بعنوان یک عضو متعهد و مقید به اصول جامعه بین الملل در دنیا شناخته شد.۱۵۰ میلیارد دلار از دارایی های بلوکه شده کشور در عرض همان مدت کوتاه ازاد شد. فروش نفت از پانصد هزار بشکه به سه میلیون بشکه در روز رسید.کشور از اغاز مذاکرات برجام تا زمان خروج امریکا از برجام در یک ثبات اقتصادی و اجتماعی مناسبی قرار داشت. قیمت دلار حول و حوش ۳۵۰۰ تا ۳۷۰۰ بود. نرخ رشد اقتصادی در دولت اول روحانی ۷ در صد و تورم تک رقمی شده بود.

?متاسفانه عده ای بنا بر دلایل مختلف اعم ازمنافع مادی حاصل از تحریم ها، اعتقادی و یا منافع گروهی و سرمست از وجود ۱۵۰ میلیارد دلار ازاد شده و درامد ارزی حاصل از نفت، به جای تقویت روابط سیاسی و اقتصادی متوازن با جامعه بین الملل اعم ازشرق و غرب و ایجاد مراودات صلح امیز اقتصادی و سیاسی با همسایگان ،سرمست از این در امدها، بدنبال اهداف اعتقادی و جنگ آرماگدونی در سوریه، یمن وعراق و لبنان شدند. که البته در شرایط فعلی می توانند بعنوان مزایا و اهرم های نسبتا مناسب در مذاکرات برجام از انها استفاده نمود باید توجه داشت که این اهرم ها دائمی نیستند، و بشدت درحال تغییر می باشند.

?حل برجام و ایجاد روابط متوازن اقتصادی با شرق و غرب و سایر کشورهای همسایه، راه برون رفت ایران از وضعیت فعلی است. و اجازه نخواهد داد که هیچکدام از کشورهای شرقی یا غربی، با دست بالا قراردادهای یک طرفه با ایران منعقد نمایند. عقد قراردادهای کوتاه مدت با امریکا، اروپا، چین، روسیه، سایر کشورهای اسیای جنوب شرقی و امریکای جنوبی، می تواند توان چانه زنی ایران را بالا ببرد، و امتیازات بیشتری کسب نماید. قرار داد های انحصاری مثل سند همکاری ۲۵ساله باچین یا هر کشور دیگر، ایران را مجبور خواهدنمود که امتیازات بیشتری بدهد.

?سند همکاری ۲۵ساله با چین نه قرار داد است، و نه تفاهمنامه، تنها یک سند بالا دستی برای همکاری های اقتصادی و عمرانی بعدی است، که باید قرارداد هر کدام از بندها جداگانه تدوین و به تصویب هییت دولت و مجلس برسد. دو شرط اساسی برای تحقق این سند از طرف چینی ها وجود دارد. اول رفع تحریم ها: چون با وجود تحریم ها حتی یک کلمه از این سند از طرف چینی ها اجرایی نخواهد شد. دوم سیاست های منطقه ای: چین بشدت خواهان روابط دوستانه بین ایران و عربستان و امارات و سایر کشورهای منطقه است. بزرگترین شریک تجاری چین در منطقه عربستان و بعد ازان امارات است. ایران در رده سوم روابط اقتصادی با چین قرار دارد.چینی ها حتی خواهان طرح دخالت های منطقه ای ایران در مذاکرات برجام شده اند.

?ایران برای اجرای سند همکاری ۲۵ ساله با چین، دیر یا زود ناچار به اجرای شرایط چین مبنی بر همکاری منطقه ای با کشورهای حوزه خلیج فارس خواهد شد. که متاسفانه در چنین شرایطی دست برتر را طرف های مقابل خواهند داشت.اما اگرایران بپذیردمسائل منطقه ای بعنوان یکی از دستور کارهای برجام قرار بگیرد، بدلیل برگ های برنده ای که فعلا در منطقه دارد،می تواند امتیازات بیشتری ازنظر سیاسی، اقتصادی و امنیتی بدست اورد، چرا که موقعیت ژئوپلتیک، ژئواکونومی و کریدورهای شمال- جنوب و شرق- غرب، ایران را هیچ کشوری بدین راحتی ندارد.و همانطورکه انرژی هسته ای ایران در مذاکرات قبلی به رسمیت شناخته شد. نقش محوری ایران در منطقه پذیرفته خواهد شد، امریکا و اروپا و حتی چین و روسیه حاضر به دادن چنین نقشی به ایران هستند، کما اینکه امریکا درحاشیه مذاکرات قبلی این نقش را پذیرفت.

?امتیازات و اهرم های ایران در منطقه از جمله در عراق، سوریه، یمن، لبنان و افغانستان دائمی نخواهند ماند .معادلات جهانی و منطقه ای به سرعت در حال تغییر هستند، پیمان صلح ابراهیم در حال شکل گیری با حضور اعضای بیشتری از کشورهاست که ادامه این روند به نفع ایران نخواهد بود. دولت و گروه های عراقی به شدت در حال ایجاد روابط اقتصادی متوازن در سطح منطقه و حتی با چین و امریکا و اروپا هستند. قراردادهای انها با عربستان، امارات، اردن، مصر چین و امریکا موید این نظر است. و لذا کارت عراق برای ایران در حال کمرنگ شدن است. بهترین زمان استفاده از ان در مذاکرات فعلی برجام است. تحولات سوریه و نقش روسیه و ترکیه و اصولا نوع سیاست های بشار اسد نشان می دهد، که انها نمی خواهند در گذشته باقی بمانند و در حال عبور از ان و ایجاد روابط جدید بین المللی و منطقه ای هستند. در یمن دست برتر فعلا مربوط به ایران است، بهترین زمان بهره برداری و استفاده از این اهرم ها که با صرف هزینه های مالی زیاد و شهید شدن بهترین جوانان کشور بدست امده، همین حالا و در مذاکرات برجام خواهد بود.
ایران نباید با تعلل و هدر دادن فرصت ها، این اهرم هایی را که با هزینه زیاد و خون بهترین جوانان کشور و از طرفی ایجاد وضعیت نامطلوب اقتصادی و فقر و تنگدستی مردم خود بدست اورده است به راحتی از دست بدهد.

?اگرچه حادثه انفجار در تاسیسات نطنز با خرابکاری اسراییل و همزمان تحریم های حقوق بشری اتحادیه اروپا در استانه مذاکرات جدید برجام بدین خاطر صورت گرفت، تا اهرم های چانه زنی ایران را به نوعی کمرنگ کند؛ اما اتش سوزی کشتی اسراییلی در محدوده ابهای امارات و اعلام ایران به سازمان انرژی اتمی دال بر اغاز غنی سازی اورانیم با خلوص ۶۰ درصد و انهدام پایگاه موساد در شمال عراق، بار دیگر اهرم های ایران در مذاکرات را افزایش داده است.

?بنظر اکثر کارشناسان، طرح اختلافات منطقه ای،مباحث حقوق بشری،و مسئله دو تابعیتی می تواند در دستور کار برجام قرار گیرد. چرا که اهرم های ایران در منطقه بسیار قوی است و می تواند امتیازات خوبی از این نظر بگیرد. بعلاوه ایران می تواند درخواست نماید که مباحث حقوق بشری همزمان با ایران در بحرین، اسراییل، عربستان، مصر، امارات کویت، قطر و کل کشور های منطقه که متحد غرب و چین وروسیه هستند هم مورد بررسی قرار گیرد.در این صورت بهانه از سایر اعضای برجام وجمهوری خواهان در کنگره و سنا، اتحادیه اروپا ، نهادهای بین المللی حقوق بشر گرفته خواهد شد.

?اینک یکباردیگر عنایات پروردگار پس ازحذف ترامپ دیوانه و برگشت امریکا به برجام، نصیب ملت و دولت ایران شد. مجموعه حکومت باید بصورت یکپارچه این فرصت را از دست ندهند و نهایت استفاده و بهره را نصیب ملت و دولت ایران بنمایند. نکته مهم این است که نگذارند عنصر” زمان” همانند دور گذشته مذاکرات برجام از بین برود. و طی چهار سال حکومت دموکرات ها در امریکا با اتخاذ سیاست هایی که در فوق گفته شد، جایگاه خود را در معادلات جهانی مستحکم نمایند. تا اگر بار دیگرجمهوری خواهان و یا شخصی مثل ترامپ برمسند کار قرار گیرد، نتواند ضرباتی همچون تحریم های همه جانبه قبلی را اعمال نماید. امروز جان بولتن اعلام کرد اگر در ۲۰۲۴ جمهوری خواهان پیروز شوند،حاضر به ادامه روند برجام نخواهند بود.

  • نویسنده : ملک محمد مکوندی
  • منبع خبر : صدای هم وطن